Niemy zawał serca, zwany też „utajonym zawałem serca”, „cichym atakiem serca” bądź „zawałem przechodzonym” to fenomen, o którego istnieniu niewiele osób zdaje sobie sprawę – a to bardzo niedobrze, gdyż przypadłość może wywołać skutki nie mniej szkodliwe od typowego zawału mięśnia sercowego, ze śmiercią pacjenta włącznie.
Powszechnie z atakiem serca łączymy przede wszystkim taki objaw jak silny, trudny do zniesienia ból w klatce piersiowej, promieniujący do lewego ramienia. Tymczasem „cichą” wersję tej samej choroby sygnalizują zgoła inne, nietypowe symptomy – stąd wiele osób może je zupełnie przeoczyć, albo nie powiązać ich z niewydolnością krążenia. Jak rozpoznać cichy zawał?
Niemy zawał serca – objawy
Cichy atak serca objawia się w sposób bardzo niejednoznaczny, a jego symptomy dość trudno powiązać z niewydolnością krążenia.
Niemniej do charakterystycznych objawów niemego zawału serca zaliczamy:
- nagłe poczucie osłabienia bądź silnego zmęczenia,
- bladość,
- zaburzenia równowagi,
- zawroty głowy,
- zimne poty,
- duszności,
- bóle brzucha,
- zgagę,
- mdłości
- wymioty.
Warto nadmienić, że przejście zawału w opisany powyżej sposób zdarza się głównie wśród osób starszych lub chorujących na cukrzycę, ponieważ u takich pacjentów odczuwalność bólu jest niższa. Niestety objawy przechodzonego zawału są na tyle niecharakterystyczne i na pozór błahe, że wiele osób zupełnie je lekceważy, nie wiążąc ich z atakiem serca. Tymczasem powikłania niezdiagnozowanego zawału mogą być naprawdę groźne, prowadząc nawet do zgonu pacjenta wskutek nieodwracalnego uszkodzenia serca. Rozpoznając u siebie podobne objawy, warto wezwać karetkę pogotowia, zwłaszcza będąc w grupie ryzyka sercowo-naczyniowego.
Wdrożone odpowiednio szybko leczenie pozwala uniknąć groźnych powikłań po cichym zawale, takich jak m.in.:
- tętniak,
- zapalenie osierdzia,
- dusznica bolesna,
- zastoinowa niewydolność serca,
- zgon pacjenta (wskutek nieodwracalnych uszkodzeń serca).
Jak rozpoznać przebyty zawał serca?
O przebytym zawale serca mogą świadczyć objawy takie jak np. utrzymująca się duszność czy szybsze męczenie się. Co więcej, istnieją badania, które w ogromnej większości przypadków pozwalają wykryć, że przeszliśmy w przeszłości zawał.
Jakie badania wykryją przebyty cichy zawał serca? Przede wszystkim badanie EKG, które jest bezinwazyjne i całkowicie bezbolesne. Mówiąc najprościej, test wykrywa bliznę powstającą niemalże zawsze na obszarze mięśnia sercowego po przebyciu niemego zawału. Blizna ta tworzy się w miejscu, gdzie wcześniej znajdowała się tkanka przewodząca potencjały, dlatego w badaniu elektrokardiograficznym obserwujemy tzw. patologiczne załamki Q.
Bardziej zaawansowaną i dokładniejszą metodą sprawdzającą zmiany w mięśniu sercowym jest rezonans magnetyczny (MR), dzięki któremu można dodatkowo dokładnie zlokalizować uszkodzenia oraz określić ich rozmiary, co pozwala na dobranie bardziej adekwatnego leczenia.
Po zawale serca zmieniają się niektóre parametry krwi. Aby sprawdzić, czy mieliśmy do czynienia z cichym atakiem serca, możemy wykonać badania krwi i oznaczyć stężenie d-dimerów – podwyższony poziom tych cząstek białkowych powinien wzbudzić niepokój oraz skłonić nas do konsultacji ze specjalistą.
Pamiętaj, że zawał serca należy podejrzewać zawsze wówczas, gdy odczuwamy silny, piekący lub dławiący ból w klatce piersiowej, promieniujący do gardła, szyi i lewego ramienia, trwający od 10 do 20 minut oraz nieustępujący po podaniu nitrogliceryny!