7 badań profilaktycznych, które warto wykonywać regularnie

Autor: mgr Dominik Kaźmierczak
Dodano dnia 15-02-2021

Kliknij tutaj aby powrócić
na poprzednią stronę

Regularne wykonywanie badań diagnostycznych jest niezwykle ważne, pozwala bowiem na ogólną ocenę stanu zdrowia człowieka, a także na wczesne wykrycie najczęściej występujących chorób i szybkie wdrożenie odpowiedniego leczenia. Jakie badania profilaktyczne warto zatem wykonywać, nie mając żadnych objawów chorobowych? Każdy, bez względu na wiek, powinien od czasu do czasu udać się na podstawowe badania krwi i moczu, a także na badania poziomu cukru we krwi. Aby w pełni kontrolować swoje zdrowie, należy jednak zdobyć się na odrobinę więcej wysiłku. Poznaj listę siedmiu podstawowych badań, dzięki którym w porę ustrzeżesz się przed większością chorób bez względu na wiek.

1. Morfologia krwi

Morfologia to podstawowe badanie krwi, które pozwala na sprawdzenie ogólnej kondycji naszego zdrowia. Na podstawie morfologii lekarz jest w stanie ocenić, czy w naszym organizmie rozwija się jakaś infekcja, stan zapalny, bądź czy pacjent nie zmaga się z niedokrwistością lub innymi chorobami. Badanie określa nie tylko poziom elementów morfotycznych krwi (erytrocytów, leukocytów i krwinek płytkowych), ale też ich jakość, czyli np. kształt, objętość czy zawartość hemoglobiny transportującej tlen (krwinki czerwone). Składniki krwi mają kluczowy wpływ na funkcjonowanie całego organizmu, dlatego morfologia to jedno z najczęstszych badań, jakie zleca doktor, gdy nasze samopoczucie ulega pogorszeniu. To podstawowe badanie umożliwia nawet wczesne wykrywanie nowotworów krwi takich jak białaczka, dlatego niektórzy eksperci zalecają coroczne wykonywanie morfologii.

2. Badanie moczu

Podobnie jak morfologia, badanie moczu należy do grona badań podstawowych i jest jednym z najczęściej zlecanych badań laboratoryjnych. Jego popularność wiąże się z bogactwem informacji na temat zdrowia pacjenta, które można uzyskać analizując skład moczu. Dokładna diagnostyka pozwala na wykrycie we wczesnej fazie wielu schorzeń, w tym chorób nerek i dróg moczowych, chorób układowych (np. tocznia), a także powikłań związanych z cukrzycą, otyłością czy nadciśnieniem tętniczym.

W trakcie badania ocenianie są cechy fizyczne i biochemiczne moczu, w tym barwa, gęstość względna czy odczyn pH – gdy jest zasadowy, może wskazywać na obecność bakterii i zakażenie układu moczowego. Co więcej, badanie moczu pozwala na wykrycie obecności elementów, które nie powinny występować u zdrowej osoby: białka, ciał ketonowych, glukozy czy barwników żółciowych. Sprawdzany jest też poziom czerwonych i białych krwinek, kryształów (np. moczanów i fosforanów), wałeczków i bakterii, jednak w tym ostatnim przypadku bardziej miarodajny jest posiew moczu.

Na badanie moczu warto wybrać się przynajmniej raz na 2-3 lata, zaś po ukończeniu 55. roku życia – raz w roku.

3. Poziom cukru we krwi

Badanie poziomu cukru (glukozy) we krwi wskazane jest głównie w przypadku osób, które należą do grupy ryzyka zachorowania na cukrzycę, a więc przede wszystkim osób otyłych i należących do rodzin, w których w przeszłości pojawił się już problem cukrzycy. Coroczne, profilaktyczne badanie poziomu glukozy powinno również stać się nawykiem osób, u których występują objawy świadczące o problemach z tolerancją cukrów takie jak senność, ciągłe zmęczenie, częste oddawanie dużych ilości moczu, wzmożone pragnienie, uczucie silnego głodu, osłabienie, niepokój, przyspieszony rytm serca czy nawracające infekcje. Należy przy tym pamiętać, że nawet u połowy osób mogą nie wystąpić żadne objawy hiperglikemii, dlatego kontrolowanie poziomu cukru we krwi należy do podstawowych, profilaktycznych badań, które od czasu do czasu powinien wykonywać każdy, kto dba o zdrowie.

Raz do roku na badanie cukru powinny udać się ponadto osoby mało aktywne bądź nieaktywne fizycznie, z nadciśnieniem tętniczym, stanem przedcukrzycowym, dyslipidemią, chorobą sercową naczyniową oraz kobiety z zespołem policystycznych jajników. Profilaktyczne badanie stężenia glukozy to nie tylko cukrzyca pod kontrolą – wysokie stężenie cukru we krwi może również świadczyć o nadczynności tarczycy, guzie nadnerczy czy chorobie trzustki, natomiast zbyt niskie o niedoczynności nadnerczy lub obecności guza wydzielającego insulinę

4. Badanie OB

Badanie OB, czyli odczyn Biernackiego to proste, podstawowe badanie polegające na obserwacji tempa opadania krwinek czerwonych w niekrzepnącej krwi w ciągu godziny. Umożliwia wykrycie stanu zapalnego toczącego się w organizmie oraz śledzenie jego przebiegu, nie jest jednak na tyle dokładne, by określić konkretną chorobę, dlatego w przypadku niepokojąco szybkiego opadania erytrocytów wskazana jest dalsza diagnostyka. Nieprawidłowe OB może wskazywać na takie schorzenia jak m.in. reumatoidalne zapalenie stawów, zespół nerczycowy, marskość wątroby, niedokrwistość czy nowotwory. Przyspieszone OB praktycznie zawsze oznacza występujący w organizmie stan zapalny, chociaż uzyskanie prawidłowego wyniku OB wcale nie wyklucza obecności schorzenia. Badanie OB pozwala skutecznie wykryć groźną chorobę, ale najlepiej wykonywać je w połączeniu z innymi, dodatkowymi badaniami.

5. Cholesterol

Badanie poziomu cholesterolu we krwi, czyli tzw. lipidogram pozwala na profilaktykę groźnych chorób sercowo-naczyniowych, w tym m.in. miażdżycy. Diagnostyka obejmuje cholesterol całkowity, trójglicerydy, cholesterol HDL (tzw. dobry cholesterol) i cholesterol LDL (tzw. zły cholesterol), którego podwyższony poziom zwiększa właśnie ryzyko rozwoju miażdżycy. Profilaktycznie lipidogram u osób zdrowych powyżej 25. roku życia powinno wykonywać się raz na 3-5 lat, natomiast po 50. roku życia na badanie poziomu cholesterolu we krwi należy udać się przynajmniej raz na 2 lata. Inaczej sytuacja wygląda w przypadku pacjentów z tzw. grupy ryzyka, czyli osób z nadwagą i otyłością, palaczy, osób borykających się z nadciśnieniem tętniczym, cukrzycą, rodzinną dyslipidemią czy przewlekłą chorobą nerek – takie osoby powinny uczęszczać na badania cholesterolu znacznie częściej.

6. Alergia pod kontrolą

Nieleczona alergia może doprowadzić do rozwoju groźnych chorób, dlatego gdy mamy do czynienia z objawami takimi jak katar, duszności, łzawienie oczu i swędząca wysypka, warto wybrać się na odpowiednie badania alergiczne. Niekiedy alergia objawia się nietypowo pod postacią nudności bądź biegunek.

Wśród badań alergicznych do najpopularniejszych należą testy skórne, które wykrywają nie tylko alergie skórne, ale też alergie pokarmowe, alergie na kurz, sierść, pleśń czy katar sienny. Do dyspozycji mamy ponadto testy naskórkowe płatkowe wykrywające alergie skórne, testy z krwi pozwalające na określenie swoistych przeciwciał IgE we krwi oraz prowokacje sprawdzające reakcję organizmu na konkretny alergen.

7. Badanie tarczycy

Profilaktyczne badanie tarczycy jest szczególnie wskazane u kobiet, ponieważ to właśnie u nich najczęściej obserwuje się zaburzenia w działaniu tego narządu, a ponadto nieprawidłowo funkcjonująca tarczyca u pań wpływa na wiele innych problemów ze zdrowiem. Badanie tarczycy obejmuje badanie stężenia hormonu tyreotropowego (TSH) oraz oznaczanie stężenia tzw. wolnych hormonów: trójjodotyroniny (T3) oraz tyroksyny (T4). Badanie jest bardzo czułe i pozwala na wykrycie problemów z tarczycą nawet wówczas, gdy nie obserwujemy u siebie jakichkolwiek objawów. Należy jednak pamiętać, że w przypadku choroby Hashimoto badania TSH, FT3 i FT4 mogą wyjść prawidłowe, dlatego przy podejrzeniu tej choroby należy dodatkowo wykonać badania dodatkowe takie jak antyTPO bądź anty-TG, USG tarczycy oraz badanie BAC (biopsja aspiracyjna cienkoigłowa).

18. Październik, 2021 0

Czytaj więcej

Czym właściwie jest starzenie się organizmu?

Istnieje wiele teorii, które starają się wytłumaczyć przyczyny starzenia. Ważniejsze jednak jest skupienie się na tym jak samo starzenie przebiega i jakie ma konsekwencje...

14. Październik, 2021 0

Czytaj więcej

Jak olejki CBD wpływają na odporność?

Badania nad CBD nabierają tempa w ostatnich latach, odkrywając przed nami nowe, zaskakujące właściwości tej niezwykłej substancji. Jednym z najświeższych odkryć naukowców jest wpływ CBD na odporność.

04. Grudzień, 2020 0

Czytaj więcej

Czy warto stosować preparaty z CBD na poprawę odporności? Sprawdzamy

CBD przypisuje się coraz więcej korzystnych dla zdrowia właściwości. Jedną z nich jest wspieranie odporności. Czy popularne suplementy faktycznie wpływają na siły obronne organizmu? Sprawdź!

21. Czerwiec, 2022 1

Czytaj więcej

Tabletki na potencję bez recepty? Jakie leki na erekcję? Jak dzałają?

Tabletki na potencję dostępne od ręki uznawane są za mniej skuteczne niż dedykowane temu problemowi leki na receptę. Wszystko zależy jednak od ich składu. Sprawdź, na które preparaty bez recepty warto zwrócić uwagę!

08. Listopad, 2021 0

Czytaj więcej

Rola mikrobioty jelitowej i znaczenie probiotyków

Co to jest mikrobiota jelitowa? Na czym polega dysbioza mikrobioty? Czym są probiotyki oraz jak ważny jest wybór odpowiedniego produktu? Tego i kilku innych rzeczy dowiesz się z poniższego artykułu.

18. Październik, 2021 0

Czytaj więcej

Czym właściwie jest starzenie się organizmu?

Istnieje wiele teorii, które starają się wytłumaczyć przyczyny starzenia. Ważniejsze jednak jest skupienie się na tym jak samo starzenie przebiega i jakie ma konsekwencje...

14. Październik, 2021 0

Czytaj więcej