Zlecone przez Ministerstwo Zdrowia badanie wpływu amantadyny na leczenie Covid-19 przeprowadzone zostało na próbie 149 pacjentów z Covid-19 znajdujących się w szpitalu, z czego 78 osób otrzymywało amantadynę, natomiast 71 osób placebo. Wyniki badania jednoznacznie wskazują na brak wpływu amantadyny na leczenie Covid-19, w związku z czym prowadzenie dalszych testów byłoby bezcelowe.
Sfinansowanym przez Agencję Badań Medycznych badaniem wpływu amantadyny na leczenie Covid-19 zajęły się dwa zespoły badawcze – Górnośląskie Centrum Medyczne im. prof. Leszka Gieca Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach pod kierunkiem prof. dr hab. n. med. Adama Barczyka, a także Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 4 w Lublinie pod kierunkiem prof. Konrada Rejdaka.
Na zorganizowanej 11 lutego 2022 roku konferencji prasowej prof. Adam Barczyk ogłosił, że wyniki badania jednoznacznie wskazują na brak skuteczności amantadyny w leczeniu Covid-19. „Wyniki pokazują, że nie ma żadnych różnic pomiędzy grupą pacjentów we wczesnej fazie z umiarkowanym bądź ciężkim Covid-19 leczonych amantadyną a grupą pacjentów przyjmujących placebo” – powiedział profesor. Jednocześnie prof. Barczyk skierował prośbę do prezesa Agencji Badań Medycznych, aby zaprzestano dalszej rekrutacji pacjentów i zakończono eksperyment. „Przedstawione dziś wyniki przerywają dyskusję na temat skuteczności leczenia amantadyną chorych na Covid-19 przebywających w szpitalu” – zgodził się prezes Agencji Badań Medycznych Rafał Sierpiński.
Jak przebiegało badanie amantadyny w leczeniu Covid-19?
Badanie było wieloośrodkowe i łącznie wykorzystywało dane z 20 ośrodków, z czego największą rolę odegrały 3 ośrodki rekrutujące większość pacjentów. Połowę rekrutów stanowiły osoby ze Szpitala Tymczasowego w Pyrzowicach przyjęte przez dr. Szymona Skoczyńskiego; ważną rolę odegrały też ośrodki na czele z panią dr Czajkowską-Malinowską z Oddziału Pulmonologii w Bydgoszczy oraz z dr. Jackiem Nasiłowskim ze Szpitala Narodowego w Warszawie.
Wnioski zostały wyciągnięte na podstawie analizy przeprowadzonej w grudniu 2021 roku na grupie 163 pacjentów, jednak sama analiza odnosi się do 149 chorych ze względu na brak zgody części pacjentów na udział w wynikach. Osoby badane chorowały na Covid-19 o umiarkowanym i ciężkim przebiegu. Spośród 149 osób, 78 chorym podana została amantadyna, podczas gdy reszta otrzymała placebo. Badanie było podwójnie zaślepione, co oznacza, że nie tylko uczestnicy, ale również personel prowadzący badanie poznali wyniki dopiero po zakończeniu eksperymentu.
Wyniki pokazują jednoznacznie, że amantadyna nie wykazuje skuteczności w leczeniu Covid-19. Jak wyjaśnia ekspert, krzywe amantadyny i placebo schodzą się, zarówno jeżeli chodzi o prawdopodobieństwo wyleczenia w czasie, jak i o odsetek zgonów. Brak jakiegokolwiek trendu na korzyść amantadyny sprawia, że nie ma sensu kontynuowania badań – podkreśla ekspert.
Leczenie Covid-19 amantadyną narusza prawa pacjenta
Zdaniem rzecznika Praw Pacjenta Bartłomieja Chmielowca, leczenie amantadyną narusza zbiorowe prawo pacjentów do leczenia zgodnie z aktualną wiedzą medyczną. „Poza nieskutecznością tej terapii, może ona nieść zagrożenia dla życia i zdrowia pacjenta w postaci złudnego przekonania o tym, że amantadyna może leczyć” – podkreślił rzecznik.
Skuteczności leczenia amantadyną nie potwierdzają też żadne dowody naukowe ani nie jest ona zalecana w leczeniu Covid-19 w żadnej rekomendacji, również za granicą. Stanowisko braku skuteczności amantadyny w leczeniu Covid-19 popierają również takie organizacje jak Polskie Towarzystwo Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych, Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, AOTMiT czy konsultanci krajowi.
Na podstawie tej wiedzę Bartłomiej Chmielowiec wydał decyzję uznającą, że placówka medyczna Optima z Przemyśla, stosując u pacjentów chorych na Covid-19 amantadynę, narusza zbiorowe prawo pacjentów do leczenia zgodnie z aktualną wiedzą medyczną. Decyzja obejmuje ponadto zakaz stosowania amantadyny, która jest lekiem neurologicznym, podawanym pacjentom z chorobą Parkinsona lub stwardnieniem rozsianym w leczeniu Covid-19. Zakaz może zostać zniesiony w przypadku potwierdzenia działania amantadyny w leczeniu Covid-19 w oparciu o rzetelne badania naukowe – wówczas postępowanie mogłoby zostać ponownie wszczęte.