Borelioza, inaczej krętkowica kleszczowa, to wieloukładowa choroba zakaźna, którą można się zarazić na skutek ukłucia przez kleszcza zakażonego bakterią Borrelia burgdorferi. W Europie głównym przenosicielem krętków jest Ixodes ricinus (kleszcz pospolity) a także Ixodes persulcatus (kleszcz tajga). Ten drugi głównie spotykany jest w Europie wschodniej, dalekowschodniej i Rosji.
Borelioza często nazywana chorobą z Lyme to choroba odkleszczowa, znana od lat, ale dopiero w latach 80 ubiegłego wieku odkryto, że jest wywoływana przez bakterie znajdujące się w jelitach kleszczy. Do zakażenia dochodzi w momencie, gdy kleszcz tworzy rankę na ludzkiej skórze i wydziela do niej ślinę wraz z zawartością jelita środkowego. Około 20% kleszczy może powodować boreliozę lub kleszczowe zapalenie mózgu.
Rozpoznanie boreliozy
Rozpoznanie boreliozy jest dość trudne. Choroba ta jest wyleczalna pod warunkiem jednak, że zostanie ona wykryta we wczesnym stadium. W związku z tym po każdym spacerze do lasu, na łąkę, czy po wypadzie za miasto należy dokładnie sprawdzić swoje ciało. Jeżeli znajdziemy kleszcza trzeba go usunąć. Następnie obserwować miejsce wkłucia przez około 5 - 6 tygodni. W przypadku wystąpienia w tym okresie poniższych objawów konieczne jest niezwłoczne zgłoszenie się do lekarza z powodu dużego prawdopodobieństwa zakażenia chorobą. Jeżeli nie wystąpią żadne objawy, warto jednak dla pewności wykonać test na boreliozę.
Pierwsze objawy zakażenia
Pierwszym objawem, który powinien nas zaniepokoić, jest rumień na skórze. Najczęściej jest to owalny pierścień pojawiający się w miejscu ugryzienia przez kleszcza. Z czasem rumień się rozrasta i zajmuje coraz większe fragmenty skóry. Mogą też pojawić się na nim pęcherze, a nawet zmiany martwicze.
Zaczerwienie powstałe po ukąszeniu kleszcza często ma charakter „wędrujący” i najczęściej to miejsce jest ciepłe w dotyku. Ma maksymalnie ok. 5 cm średnicy i znika po ok. 4-5 tygodniach.
Do innych często występujących objawów zakażenia boreliozą należą przewlekłe zapalenie skóry (objawiające się szaro-czerwonymi plamami) lub czerwono-niebieskie guzy.
Osoby, u których pojawił się rumień, powinny niezwłocznie udać się do lekarza pierwszego kontaktu w celu sprawdzenia czy jest to reakcja alergiczna na ugryzienie, czy rumień będący oznaką rozwijającej się boreliozy.
Najczęstsze możliwe objawy boreliozy:
- zmiany skórne takie jak: rumień, szaro-czerwone plamy,
- nudności i wymioty,
- sztywność karku,
- padaczka,
- upośledzenia słuchu,
- psychoza,
- porażenie nerwów twarzy,
- nadwrażliwość na światło,
- zaburzenia widzenia,
- huśtawka nastrojów,
- depresja,
- nadmierna drażliwość,
- zaburzenia koncentracji,
- zapalenie pęcherza moczowego,
- nieregularne miesiączki.
Objawy boreliozy u dzieci
U dzieci rumień pojawia się rzadziej, a inne występujące objawy nie są zbyt charakterystyczne dla boreliozy, dlatego też nierzadko postawienie właściwej diagnozy jest opóźnione. W związku ze skąpymi objawami u dzieci, które dodatkowo często mylone są z innymi chorobami, istotne jest wykonanie testu na boreliozę w terminie 5 – 6 tygodni od dnia podejrzenia ukąszenia przez kleszcza.
Wśród objawów zakażenia u dzieci wyróżniamy m.in.:
- ból głowy, stawów i mięśni,
- drażliwość,
- ciągłe zmęczenie,
- kłopoty z nauką, koncentracją i pamięcią.
Leczenie boreliozy
Wszystkie istniejące typy boreliozy leczy się dzisiaj za pomocą antybiotyków. Kuracja może trwać nawet 5 - 6 tygodni. Warto przyjmować wtedy również suplementy diety wspierające organizm z walce z boreliozą. Takie suplementy wpływają na układ immunologiczny człowieka, wspierają działanie leków, szczególnie w łagodzeniu stanów zapalnych, oczyszczaniu organizmu i walce z bakteriami.
Poza preparatami przepisanymi przez lekarza (antybiotyki, witaminy, minerały, leki przeciwzapalne) możemy wspomóc organizm ziołami pojedynczymi lub ich połączeniem w preparacie. Do ziół wspierających wydolność naszego organizmu w trakcie boreliozy zaliczamy: rdestowiec japoński, andrographis, czystek, szczeć pospolitą, vilcacorę, kolcorośl lekarską, ashwagandhę, lebiodkę pospolitą, tarczycę bajkalską oraz traganek błoniasty. Warto włączyć do stosowania również zioła wspomagające odporność takie jak: czosnek, jeżówka i pelargonia afrykańska.
Borelioza po latach
Niezdiagnozowana lub nieleczona borelioza rozwijająca się przez lata w naszym organizmie może wyrządzić w nim wiele szkód oraz wpłynąć na inne choroby, w tym przyspieszyć ich rozwój. Bardzo często objawy boreliozy mylone są z symptomami innych chorób, np. zapalenia stawów, nerwów czy mózgu. Utrudnia to jej zdiagnozowanie, gdyż leczeni jesteśmy w kierunku innych schorzeń. Objawami przewlekłej boreliozy mogą by również: zaburzenia odżywiania, psychozy, zaburzenia świadomości, zaburzenia widzenia, otępienie, majaczenie oraz drgawki. Żadne objawy występujące po ukąszeniu przez kleszcza nie powinny być lekceważone i o wszystkich należy poinformować lekarza.