Jak skutecznie i szybko obniżyć poziom kortyzolu? Poznaj sprawdzone sposoby!

Autor: mgr Dominik Kaźmierczak
Dodano dnia 13-04-2024

Kliknij tutaj aby powrócić
na poprzednią stronę

Często zapominamy, że na ogólny stan zdrowia wpływają przeróżne składowe, jak chociażby nasza psychika. Szybkie tempo życia i warunki codziennej egzystencji powodują, że coraz większy odsetek ludzi jest narażonych na stres i doświadczanie różnego rodzaju napięć. To z kolei skutkuje podwyższonymi normami kortyzolu w organizmie, co dobija się na jakości naszego codziennego funkcjonowania. Czujesz się permanentnie zmęczony, źle sypiasz lub masz problemy z koncentracją? Przeczytaj poniższy artykuł i dowiedz się więcej o zaburzeniach poziomu kortyzolu.

Kortyzol – hormon stresu i jego rola w organizmie

Kortyzol to jeden z kluczowych hormonów, odpowiedzialnych za utrzymanie równowagi w organizmie. Paradoksalnie, jego prawidłowe stężenie wspomaga radzenie sobie ze stresem, przy jednoczesnym wspieraniu układu immunologicznego. Komplikacje zaczynają się w momencie, kiedy jego poziom we krwi niebezpiecznie wzrasta. Wtedy nie tylko przestaje on pełnić swoje funkcje, ale może powodować niepożądane konsekwencje. Dlatego tak ważne jest, aby oprócz leczenia zewnętrznych oznak stresu, zatroszczyć się o swój organizm od środka. Jak to zrobić?

Kortyzol – sprzymierzeniec czy wróg?

Kortyzol działa niemalże na wszystkie tkanki ludzkiego organizmu. Wedle badań, zarówno zbyt wysoki, jak i zbyt niski poziom kortyzolu odbija się negatywnie na pracy organizmu. Kortyzol, nazywany potocznie hormonem stresu, bierze udział w reakcji "uciekaj albo walcz", wyostrza zmysły, poprawia koncentrację i przyspiesza decyzyjność. Wszystko po to, aby w razie potrzeby ludzki organizm był gotowy do zdecydowanej reakcji. Jego podwyższone stężenie jest także nieocenione o poranku, kiedy jesteśmy zmuszeni zmobilizować się do optymalnego funkcjonowania. Krótkotrwały stres może działać mobilizująco, natomiast jego przewlekłe odczuwanie skutkuje podwyższonym stężeniem kortyzolu, a tym samym problemami zdrowotnymi, których nie sposób bagatelizować.

Kortyzol a przewlekły stres

Długotrwały stres to jedno z najgorszych zagrożeń cywilizacyjnych naszych czasów. Ogromna ilość otaczających nas stresorów jest sprzężona ze wzrostem poziomu kortyzolu w organizmie. Kortyzol, jako jeden z najważniejszych hormonów steroidowych, odpowiada za kontrolę większości przemian metabolicznych organizmu, a także funkcjonowanie układu odpornościowego, sercowo-naczyniowego i szkieletowego.

Co kontroluje stężenie kortyzolu w organizmie? Są to przysadka mózgowa i podwzgórze. Ich praca, wraz z gruczołami obwodowymi, jak tarczyca czy nadnercza, oparta jest na wzajemnej regulacji. Sygnał stymulujący syntezę kortyzolu przez korę nadnerczy zapoczątkowany zostaje w podwzgórzu. Kortyzol, nazywany potocznie hormonem stresu, zaliczany jest do glikokortykosteroidów, które odpowiadają za metabolizm węglowodanów, tłuszczy i białek. Warto jednak zdawać sobie sprawę, że działanie hormonów nadnerczy, odpowiedzialnych za odpowiedź na czynniki stresogenne jest bardzo szerokie.

Od czego zależy poziom kortyzolu?

W momencie odczuwania sytuacji stresowej, organizm stwarza warunki mające na celu sprzyjać walce lub ucieczce przed czynnikiem stresogennym. Aby tak się stało rozpoczyna zwiększoną syntezę kortyzolu. Kora nadnerczy u zdrowej osoby, która nie boryka się z większym stresem produkuje dziennie około od 15 do 60 mg kortyzolu. W przypadku działania stresu wartość ta może wzrosnąć nawet do 240 mg w ciągu doby!

U zdrowego człowieka poziom kortyzolu również nie jest stały i ulega naturalnemu rytmowi wydzielania. W nocy spada, by rosnąć do wczesnych godzin rannych i ponownie się obniżyć. Jednak w warunkach ciągłego stresu rytm ten zostaje zaburzony. Jego wzrost następuje później i wolniej, co w efekcie powoduje, że parametry kortyzolu ulegają podwyższeniu nie tylko w nocy, ale 24 h/dobę. Dlatego tak ważne jest, aby oprócz leczenia zewnętrznych oznak stresu, zatroszczyć się o swój organizm od środka.

Wpływ stresu na poziom kortyzolu

Poziom kortyzolu przekraczający normy może być spowodowany wieloma czynnikami, jak chociażby nadmiar kofeiny, zbyt mała ilość snu czy infekcje wirusowe. Jednak najczęstszą przyczyną zbyt wysokiego poziomu kortyzolu w organizmie jest przewlekły stres. Długotrwale podwyższony kortyzol osłabia co poniektóre funkcje organizmu, które skutkują pojawieniem się tzw. chorób cywilizacyjnych, jak chociażby depresja. Badania potwierdzają znaczący wpływ podwyższonego poziomu kortyzolu w patogenezie depresji, która wg WHO jest czwartym co do częstości występowania schorzeniem na świecie. Kortyzol osłabia także reakcje układu odpornościowego, przez co zdecydowanie łatwiej nabyć się infekcji.

Jak obniżyć poziom hormonu stresu?

Trudno całkowicie uodpornić się psychicznie na sytuacje stresowe. Dlatego dobrym sposobem na redukcję poziomu kortyzolu jest walczenie z niekorzystnymi skutkami jego działania. Sprawdzonym sposobem na zmniejszenie ilości wydzielanego kortyzolu jest zdrowy sen. W przypadku pojawienia się problemów z bezsennością, warto sięgnąć po melatoninę, która wpływa na optymalną regenerację organizmu w nocy. W codziennej walce ze stresem warto sięgnąć także po olejki CBD, wykazujące właściwości odprężające i ułatwiające zasypianie.

Oprócz dbałości o odpowiednią higienę snu, aktywność fizyczną i korzystanie z technik relaksacyjnych, wsparciem jest również suplementacja adaptogenów, czyli substancji roślinnego pochodzenia, która pomagają organizmowi zaadaptować się do stresujących sytuacji. Ich regularne stosowanie skutecznie pomaga pozbyć się negatywnych skutków odczuwania stresu. Do najpopularniejszych zaliczamy m.in. ashwagandę, bakopę drobnolistną, rzeń-szeń koreański i rzeń-szeń syberyjski, czy też różaniec górski. W skutecznej walce ze szkodliwymi efektami działania kortyzolu na organizm warto stosować także suplementację takich minerałów jak wapń i potas.

Kolejną grupą substancji aktywnych, które eliminują skutki stresu na komórkowym poziomie stanowią antyoksydanty, jak chociażby witamina C, która pomaga walczyć z długofalowymi skutkami nadmiaru kortyzolu. Mowa tu m.in. o osłabionej odporności. Warto zadbać także o uzupełnienie niedoborów kwasów tłuszczowych omega-3 (DHA i EPA), które pozwalają zmniejszyć wysoki poziom kortyzolu w organizmie, a przy okazji wpływają korzystne na układ sercowo-naczyniowy.

Kortyzol i jego wpływ na stan skóry

Również skóra narażona jest na wiele stresorów, dlatego bardzo ważne jest wdrożenie kompleksowej pielęgnacji. Podniesiony poziom kortyzolu hamuje zatrzymywanie wody przez naturalną barierę hydrolipidową oraz syntezę kolagenu i innych białek, które stanowią podstawowy materiał budulcowy skóry. Pod wpływem stresu skóra traci jędrność, jest bardziej podatna na stany zapalne, staje się przesuszona i ziemista. To z kolei prowadzi do pojawienia się rozszerzonych naczyń krwionośnych, zmarszczek, jak i nadprodukcji serum, które może skutkować pojawieniem się zmian trądzikowych. W razie pojawienia się uporczywych dermatoz, warto zwrócić się do lekarza specjalisty, który pomoże w diagnostyce i leczeniu takich schorzeń jak m.in. atopowe zapalenie skóry czy trądzik.

Kortyzol - podsumowanie

Nadmierne wydzielanie hormonu stresu wpływa negatywnie na cały organizm. Szybkie tempo życia i warunki codziennej egzystencji powodują, że coraz większy odsetek ludzi jest narażonych na przewlekłe odczuwanie stresu. Aby zmniejszyć jego wpływ na jakość naszego codziennego funkcjonowania, bardzo ważne jest, aby nauczyć sobie z nim radzić. Czujesz się ospały lub zmęczony? Koniecznie zbadaj poziom kortyzolu i pamiętaj, że oprócz leczenia zewnętrznych oznak stresu, należy przede wszystkim zatroszczyć się o swój organizm od środka.

18. Październik, 2021 0

Czytaj więcej

Czym właściwie jest starzenie się organizmu?

Istnieje wiele teorii, które starają się wytłumaczyć przyczyny starzenia. Ważniejsze jednak jest skupienie się na tym jak samo starzenie przebiega i jakie ma konsekwencje...

14. Październik, 2021 0

Czytaj więcej

Jak olejki CBD wpływają na odporność?

Badania nad CBD nabierają tempa w ostatnich latach, odkrywając przed nami nowe, zaskakujące właściwości tej niezwykłej substancji. Jednym z najświeższych odkryć naukowców jest wpływ CBD na odporność.

04. Grudzień, 2020 0

Czytaj więcej

Czy warto stosować preparaty z CBD na poprawę odporności? Sprawdzamy

CBD przypisuje się coraz więcej korzystnych dla zdrowia właściwości. Jedną z nich jest wspieranie odporności. Czy popularne suplementy faktycznie wpływają na siły obronne organizmu? Sprawdź!

21. Czerwiec, 2022 1

Czytaj więcej

Tabletki na potencję bez recepty? Jakie leki na erekcję? Jak dzałają?

Tabletki na potencję dostępne od ręki uznawane są za mniej skuteczne niż dedykowane temu problemowi leki na receptę. Wszystko zależy jednak od ich składu. Sprawdź, na które preparaty bez recepty warto zwrócić uwagę!

08. Listopad, 2021 0

Czytaj więcej

Rola mikrobioty jelitowej i znaczenie probiotyków

Co to jest mikrobiota jelitowa? Na czym polega dysbioza mikrobioty? Czym są probiotyki oraz jak ważny jest wybór odpowiedniego produktu? Tego i kilku innych rzeczy dowiesz się z poniższego artykułu.

18. Październik, 2021 0

Czytaj więcej

Czym właściwie jest starzenie się organizmu?

Istnieje wiele teorii, które starają się wytłumaczyć przyczyny starzenia. Ważniejsze jednak jest skupienie się na tym jak samo starzenie przebiega i jakie ma konsekwencje...

14. Październik, 2021 0

Czytaj więcej