Aby dbać o oczy:
1. Regularnie badaj wzrok.
2. Stosuj odpowiednią dietę.
3. Chroń oczy przed szkodliwym promieniowaniem.
Choroby oczu, kojarzone zazwyczaj z osobami starszymi, dotyczą coraz częściej dzieci i młodzieży – według dostępnych danych na zaburzenia widzenia cierpi około 20% dzieci przed ukończeniem 14, roku życia oraz 60% osób po 16. roku życia. Zdaniem WHO na całym świecie żyje 284 milionów ludzi z wadami wzroku bądź całkowicie niewidomych, z czego aż 90% zamieszkuje kraje o niskich dochodach. W Polsce statystyki również nie są optymistyczne – blisko 50% osób w wieku 16-54 lat cierpi na różnego rodzaju choroby oczu. Co ciekawe, odpowiednia profilaktyka narządu wzroku i wcześnie wdrożone leczenie mogłyby zapobiec aż 80% przypadków ślepoty. Jak więc dbać o oczy, by zachować dobry wzrok na długie lata?
1. Regularnie badaj wzrok
Większość z nas spędza wiele godzin dziennie przed komputerem, a to oznacza, że nasz wzrok może ulec „rozstrojeniu” nawet wówczas, gdy my sami jesteśmy całkowicie zdrowi. Z tego względu warto regularnie zaglądać do gabinetu okulisty – badania wzroku powinniśmy przeprowadzać przynajmniej raz na dwa lata, ale w przypadku wystąpienia jakichkolwiek problemów z oczami należy niezwłocznie odwiedzić lekarza. Jeżeli wzrok uległ pogorszeniu bądź towarzyszy ci ciągle powracające uczucie pieczenia lub suchości, nie zwlekaj – wczesne wykrycie zmian pozwoli na rozpoczęcie leczenia na wczesnym etapie rozwoju choroby, a to przekłada się na znacznie lepsze rokowania.
2. Zadbaj o zbilansowaną dietę
Dieta dla zdrowych oczu powinna być bogata w związki antyoksydacyjne (przeciwutleniające), takie jak witaminy A, E i C, kwasy omega-3 (zwłaszcza kwas DHA i EPA), karotenoidy (np. luteina i zeaksantyna, beta-karoten, astaksantyna), a ponadto cynk i selen. Składniki te pozwalają utrzymać wzrok w dobrej kondycji, ustrzec się przed zaćmą, a nawet przed zwyrodnieniem plamki żółtej (AMD)! Badania kliniczne pokazują, że odpowiednia podaż kwasów omega-3 (zwłaszcza DHA) zmniejsza ryzyko AMD nawet o 40%. Dzieje się tak, gdyż kwasy omega-3 wspierają procesy odnowy fotoreceptorów (światłoczułych receptorów siatkówki oka) oraz zwiększają ich przeżycie.
Antyoksydanty pomagają ponadto chronić wzrok przed skutkami przewlekłego stresu oksydacyjnego, który doprowadzić może m.in. do pierwotnych i wtórnych guzów oczodołu, retinopatii cukrzycowej czy niedrożności żył siatkówki.
Co jeść, aby dbać o oczy? Przede wszystkim produkty bogate w karotenoidy i witaminy, takie jak:
- marchew,
- dynia,
- papryka,
- ziemniaki,
- kukurydza,
- czerwone winogrona oraz inne czerwone i żółte warzywa i owoce.
Bardzo ważną dla zdrowia oczu substancją jest luteina, której głównym zadaniem jest ochrona naczyń włosowatych siatkówki oraz ochrona wzroku przed promieniowaniem ultrafioletowym. Duże ilości luteiny znajdziemy w zielonych warzywach liściastych, takich jak np. szpinak, jarmuż, groszek, natka pietruszki, kapusta, brokuły, cukinia czy koper. Rośliny te obfitują ponadto w witaminy E i C.
Kwasy omega-3, które znacznie zmniejszają ryzyko rozwoju zwyrodnienia plamki żółtej, uzupełnimy, spożywając przynajmniej raz w tygodniu ryby – zwłaszcza łososia, tuńczyka i makrelę. Z kolei cynk dostarczymy do organizmu, włączając do diety wołowinę, wieprzowinę, rośliny strączkowe i orzeszki ziemne. To ważny składnik, ponieważ redukuje szkodliwy wpływ czynników zewnętrznych na nasz organizm.
3. Pamiętaj o odpowiedniej higienie pracy z komputerem
Większość z nas spędza sporo czasu przed komputerem – jeśli nie w pracy, to w domu. Długotrwałe wpatrywanie się w ekran nie służy oczom, dlatego, aby zapobiec pogorszeniu się wzroku, należy:
- stosować zasadę 20-20-20. Polega ona na tym, aby co 20 minut robić 20 sekund przerwy od pracy przy komputerze, wpatrując się w obiekt oddalony o minimum 20 stóp (około 6 metrów). Dzięki tej metodzie unikniesz tzw. przykurczów akomodacyjnych;
- zadbać o odpowiednie oświetlenie stanowiska pracy – światło powinno być równomiernie rozproszone, nie należy ponadto siedzieć przodem do okna;
- zachować właściwą odległość od monitora, która powinna wynosić minimum 70 cm;
- regularnie wietrzyć pomieszczenie, w którym pracujemy, a gdy oczy stają się wysuszone, zaczynają łzawić oraz szczypać – nawilżać je kroplami. Doskonale do tego celu nadadzą się np. krople Hyal-Drop multi, które nie zawierają konserwantów, a mimo to ich trwałość wynosi aż 6 miesięcy od chwili otwarcia.
4. Chroń oczy przed szkodliwym wpływem promieniowania ultrafioletowego
Promieniowanie UVA i UVB stanowi spore zagrożenie dla naszych oczu – zbyt długa ekspozycja na promienie słoneczne może przyczynić się do uszkodzenia plamki żółtej, a nawet do rozwoju nowotworów gałek ocznych. Co więcej, ostre słońce szybko wysusza powierzchnię oka, wywołując uczucie suchości, pieczenia i piasku pod powiekami. Aby skutecznie chronić wzrok przed uszkodzeniem w słoneczne dni, należy zaopatrzyć się w dobre okulary przeciwsłoneczne, które będą blokować 100% promieniowania UVA i UVB. Z tego względu należy kupić je u sprawdzonego optyka, nie zaś w sklepie odzieżowym czy na straganie.
5. Dbaj o zdrowy sen
Narząd wzroku, tak samo, jak cały nasz organizm, regeneruje się w czasie snu. Jeżeli śpimy zbyt krótko, oczy będą zmęczone, wyschnięte i podrażnione. Aby tego uniknąć, staraj się kłaść do łóżka o wcześniejszych porach. W innym przypadku pozostaje korzystać z kropli do oczu o właściwościach łagodzących, które skutecznie zniwelują pieczenie.
6. Pamiętaj o regularnej aktywności fizycznej
Uprawianie sportu ma zbawienny wpływ na funkcjonowanie narządu wzroku. Regularna aktywność fizyczna poprawia krążenie krwi oraz zwiększa ukrwienie wszystkich organów, w tym oczu. Znajdź w ciągu dnia parę chwil na ulubioną dyscyplinę sportową, a twój wzrok z pewnością odwdzięczy ci się w przyszłości.
Znaczenie Regularnych Badań Wzroku
Regularne badania wzroku są ważne dla utrzymania zdrowia oczu i wczesnego wykrywania problemów. Wizyty u okulisty powinny odbywać się co najmniej raz w roku, a w przypadku osób z wadami wzroku, schorzeniami oczu lub cukrzycą – jeszcze częściej. Badania te pomagają w wykrywaniu:
- Wad refrakcji (krótkowzroczność, dalekowzroczność, astygmatyzm)
- Jaskry, zaćmy i degeneracji plamki żółtej
- Problemów związanych z ciśnieniem wewnątrzgałkowym
- Chorób siatkówki
Porady Dotyczące Codziennej Pielęgnacji Oczu
- Odpowiednie Oświetlenie: Unikaj czytania w słabym świetle. Dobrze oświetlone miejsce pracy zmniejsza zmęczenie oczu.
- Regularne Przerwy: Stosuj zasadę 20-20-20: co 20 minut spójrz na obiekt oddalony o 20 stóp (około 6 metrów) przez 20 sekund.
- Ochrona przed UV: Noszenie okularów przeciwsłonecznych z filtrem UV chroni przed szkodliwym promieniowaniem ultrafioletowym.
- Nawilżenie: Unikaj suchych pomieszczeń, używaj nawilżaczy powietrza i sztucznych łez, aby zapobiegać suchości oczu.
- Higiena: Regularne mycie rąk i unikanie dotykania oczu pomaga zapobiegać infekcjom.
Opinie Okulistów
Okuliści podkreślają, że profilaktyka jest kluczowa. Regularne badania pozwalają wykryć i leczyć problemy na wczesnym etapie. Specjaliści również zalecają zrównoważoną dietę, bogatą w witaminy i minerały wspierające zdrowie oczu. Ważne jest też stosowanie odpowiednich okularów korekcyjnych lub soczewek kontaktowych zgodnie z zaleceniami oraz ochrona oczu przed urazami mechanicznymi i promieniowaniem UV.
Podsumowując, dbanie o oczy wymaga regularnych badań, zrównoważonej diety, ochrony przed szkodliwymi czynnikami oraz świadomości i przestrzegania zasad higieny oczu.