Probiotyki poprawiają odporność? Tak, to pewne.
Badania przeprowadzone na prawie 7000 dzieci pokazały, że 3-miesięczne, codzienne podawanie probiotyków znacząco poprawia odporność. Dzieci przyjmujące probiotyki zdecydowanie rzadziej zapadały na infekcje górnych dróg oddechowych, a w przypadku zachorowania szybciej wracały do zdrowia. Zmniejszyła się u nich również konieczność stosowania antybiotyków. To bardzo ważne, ponieważ doniesienia naukowe z ostatnich lat pokazują, że ekspozycja małych dzieci na antybiotyki, wiąże się z większym ryzykiem rozwoju zaburzeń wzrostu, otyłości, alergii i astmy i sprzyja kolejnym infekcjom.
Odporność pochodzi z jelit.
Dzieci w wieku przedszkolnym często chorują, ponieważ ich układ odpornościowy dopiero się kształtuje. Wraz z każdą infekcją coraz lepiej funkcjonują mechanizmy odporności nabytej i powstają wyspecjalizowane komórki immunologiczne oraz przeciwciała. Największa ilość tych komórek (ok 75%) znajduje się w tkance limfatycznej związanej z jelitami. Cały czas podlegają one interakcji z patogenami (bakteriami, wirusami i grzybami, które mogą wywołać infekcje), ale i z mikrobiotą, czyli mikroorganizmami bytującymi w naszych jelitach. Bakterie probiotyczne z rodzaju Lactobacillus i Bifidobacterium, to pierwsi kolonizatorzy jelit dzieci, którzy bardzo mocno wpływają na mechanizmy odpornościowe. Układ immunologiczny zwierząt doświadczalnych, których jelita zostały sztucznie pozbawione mikrobioty, nie funkcjonuje prawidłowo.
Jak probiotyki poprawiają odporność?
Probiotyki posiadają właściwości ograniczające wzrost i namnażanie się bakterii patogennych. Ograniczają ich przyleganie do nabłonka jelit, konkurują z nimi o składniki pokarmowe i produkują szereg związków zwanych bakteriocynami, które są dla patogenów toksyczne.
Do tego znacząco poprawiają integralność (szczelność) bariery jelitowej. Probiotyki przyczyniają się do syntezy maślanu, który odżywia komórki nabłonka jelitowego. Szczelna bariera jelitowa, to zamknięte wrota do infekcji. To również mniejszy stan zapalny w organizmie i mniejsze obciążenie układu immunologicznego, który zamiast gasić pożar w jelitach, może zająć się obroną np. gardła i płuc.
To jednak nie wszystko – okazuje się, że probiotyki takie jak Lactiplantibacillus plantarum, Lactobacillus casei, czy Lactobacillus bulgaricus, zwiększają produkcję przeciwciał IgA, które są pierwszą linią obrony naszych śluzówek. IgA hamuje przyleganie bakterii i wirusów do komórek nabłonka i ich późniejszą penetrację do organizmu.
Jaki probiotyk wybrać dla dziecka?
Czy każdy probiotyk działa tak samo? Niestety nie, ponieważ wiele ich właściwości jest szczepozależnych, czyli charakterystycznych tylko dla określonego szczepu.
Probiotyk dla dziecka powinien być preparatem, który posiada odpowiednie rekomendacje np. Centrum Zdrowia Dziecka. Są one wydawane tylko tym probiotykom, które posiadają przebadane szczepy oraz spełniają odpowiednie kryteria jakościowe i bezpieczeństwa. W przypadku kropli bardzo ważna jest technologia produkcji, ponieważ każda kropla powinna zawierać dokładnie taką sama ilość jednostek CFU probiotyku. Istotne jest również, aby podłoże w którym umieszczony jest probiotyk było hipoalergiczne.
Lactiplantibacillus plantarum 299v – naturalne wsparcie dla odporności.
Przykładem takiego probiotyku jest Lactiplantibacillus plantarum 299v (Sanprobi IBS krople – od 1 r.ż., Sanprobi IBS kapsułki – od 3 r.ż). Spełnia on wszystkie wymagania, które stawia się probiotykom, mającym za zadanie wspieranie odporności u dzieci.
Szczep jest naturalnego pochodzenia – to probiotyk, który fermentuje różnego rodzaju kiszonki. Zamknięcie go w kapsułce lub kroplach, pozwala na regularne, codzienne podawanie dziecku. Jest to kluczowe dla osiągnięcia pozytywnego wpływu na odporność. Lactiplantibacillus plantarum 299v antagonizuje kluczowe patogeny przyczyniające się zarówno do infekcji górnych dróg oddechowych jak i pokarmowych. Należą do nich zarówno bakterie ( np. Streptococcus, Salmonella, Shigella, Clostridioides), grzyby (Candida albicans), jak i wirusy (wywołujące biegunki rotawirusy, wirus grypy, wirus Sars Cov-2).
W jednym z badań probiotyk, zawierający szczep Lactiplantibacillus plantarum 299v podawano przez 3 miesiące dzieciom uczęszczającym do żłobków. Okazało się, że dzięki tej interwencji, znacząco spadła u nich ilość biegunek i infekcji górnych dróg oddechowych.
Unikatowe właściwości probiotyku.
Lactiplantibacillus plantarum 299v posiada również unikatowe właściwości, których nie mają inne probiotyki. Jest to jedyny probiotyk, dla którego udowodniono, że poprawia wchłanianie żelaza z posiłków. Ma to spore znaczenie, ponieważ anemia z niedoboru żelaza jest bardzo częstym zjawiskiem wśród dzieci i prowadzi między innymi do zaburzeń odporności.
Co ciekawe, kilkutygodniowe podawanie szczepu Lactiplantibacillus plantarum 299v obniża w surowicy poziom kortyzolu. Kortyzol jest, jak wiemy, hormonem stresu. Warto dodać, że kortyzol działa nie tylko na mózg, ale również na jelita. Kortyzol zaburza integralność bariery jelitowej i zwiększa tym samym podatność na infekcje. Stres u dzieci bardzo często związany jest z pójściem do żłobka lub przedszkola oraz z separacją od rodziców. To jedna z przyczyn nawracających infekcji.
Korzystny wpływ Lactiplantibacillus plantarum 299v na poziom kortyzolu, pozwala więc dziecku nie tylko lepiej radzić sobie ze stresem, ale i poprawia jego odporność.
Multiprobiotyk, który warto mieć w swojej apteczce.
Lactiplantibacillus plantarum 299v jest również szczepem, który podawany jest w trakcie antybiotykoterapii. W badaniach przeprowadzonych m.in. w polskich szpitalach, wykazano że zapobiega poantybiotykowym biegunkom i groźnym zakażeniom bakteriami Clostridioides difficile. Nie przenosi genów antybiotykoodporności i można go stosować nawet w przypadkach skrajnie zaburzonej odporności. Jest tak bezpieczny, że stosowano go nawet u dzieci zakażonych wirusem HIV.
Lactiplantibacillus plantarum 299v jest szczepem działającym przeciwzapalnie na śluzówkę jelita. Zwiększa produkcję mucyny, która poprawia właściwości barierowe ochronnego śluzu pokrywającego jelita. To sprawia, że szczep jest często rekomendowany przez gastroenterologów dziecięcych przy czynnościowych bólach brzucha i wzdęciach. Sprawdzi się zwłaszcza w sytuacjach, gdy dolegliwości te nasilają się pod wpływem stresu. Zdecydowanie warto mieć go więc w swojej domowej apteczce – wspiera odporność, łagodzi bóle brzucha, można go stosować w trakcie biegunek, infekcji oraz jako „osłonę” do antybiotyku.
Wskazówki dotyczące przyjmowania i przechowywania probiotyku.
Kapsułki oraz krople Sanprobi IBS, zawierające szczep Lactiplantibacillus plantarum 299v, należy przechowywać w temperaturze do 25 stopni C. Kropli nie należy umieszczać w lodówce. Samemu probiotykowi niska temperatura nie szkodzi, ale hipoalergiczne masło shea, na którym bazują krople, pod wpływem zimna tężeje. Krople przed każdym użyciem należy wytrząsać co najmniej 30 sekund. Z kolei zawartość kapsułki można wysypać i podać dziecku z niewielką ilością wody lub soku. Nie mogą być one jednak gorące – wysoka temperatura inaktywuje probiotyk. Nie ma przeciwwskazań, by probiotyk podawać razem z jedzeniem, ale równie dobrze można go podawać między posiłkami lub na czczo.
Literatura:
Mazziotta C, Tognon M, Martini F, Torreggiani E, Rotondo JC. Probiotics Mechanism of Action on Immune Cells and Beneficial Effects on Human Health. Cells. 2023 Jan2;12(1):184.
Liu Y, Wang J, Wu C. Modulation of Gut Microbiota and Immune System by Probiotics, Pre-biotics, and Post-biotics. Front Nutr. 2022 Jan 3;8:634897.Jernberg C, Löfmark S, Edlund C, Jansson JK. Long-term impacts of antibiotic exposure on the human intestinal microbiota. Microbiology (Reading). 2010 Nov;156(Pt 11):3216-3223.
de Gunzburg J, Ghozlane A, Ducher A, Le Chatelier E, Duval X, Ruppé E, Armand-LefevreL, Sablier-Gallis F, Burdet C, Alavoine L, Chachaty E, Augustin V, Varastet M, Levenez F, Kennedy S, Pons N, Mentré F, Andremont A. Protection of the Human Gut Microbiome From Antibiotics. J Infect Dis. 2018 Jan 30;217(4):628-636.
Zhao Y, Dong BR, Hao Q. Probiotics for preventing acute upper respiratory tract infections.Cochrane Database Syst Rev. 2022 Aug 24;8(8):CD006895.
Park S, Kim JI, Bae JY, Yoo K, Kim H, Kim IH, Park MS, Lee I. Effects of heat-killed Lactobacillus plantarum against influenza viruses in mice. J Microbiol. 2018 Feb;56(2):145-149.
Vonderheid SC, Tussing-Humphreys L, Park C, Pauls H, OjiNjideka Hemphill N,LaBomascus B, McLeod A, Koenig MD. A Systematic Review and Meta-Analysis on theEffects of Probiotic Species on Iron Absorption and Iron Status. Nutrients. 2019 Dec;11(12):2938.
Ribeiro H, Vanderhoof JA. Reduction of diarrheal illness following administration ofLactobacillus plantarum 299v in a daycare facility. J Pediatr Gastroenterol Nutr 1998;26:561.
Nordström EA, Teixeira C, Montelius C, Jeppsson B, Larsson N. Lactiplantibacillus plantarum 299v (LP299V ® ): three decades of research. Benef Microbes. 2021 Oct11;12(5):441-465. doi: 10.3920/BM2020.0191. Epub 2021 Aug 9. PMID: 34365915.