O czym świadczy podwyższony poziom CRP? Sprawdź!

Autor: mgr Dominik Kaźmierczak
Dodano dnia 01-03-2022

Kliknij tutaj aby powrócić
na poprzednią stronę

CRP – co to jest?

CRP to białko C-reaktywne (ang. C Reactive Protein), pojawiające się we krwi na skutek toczącego się w organizmie stanu zapalnego – jest więc tzw. markerem stanu zapalnego. Należy do grupy określanej mianem białek ostrej fazy. Powstaje w wątrobie i komórkach tłuszczowych pod wpływem działania cytokin zapalnych, a jego stężenie określane w trakcie badania CRP znacząco ułatwia diagnozę pacjenta.

Kiedy wykonuje się badanie CRP?

Białka CRP są markerami stanu zapalnego, tym samym badanie CRP przydatne jest w diagnostyce chorób przebiegających ze stanem zapalnym, zarówno o podłożu infekcyjnym, jak i nieinfekcyjnym. Badanie tego typu pozwala głównie na wykluczenie pewnych chorób, gdyż prawidłowe stężenie białka C-reaktywnego oznacza z dużą dozą prawdopodobieństwa brak stanu zapalnego w organizmie. Stężenie to wzrasta przeważnie w przebiegu infekcji, zwłaszcza bakteryjnych, ale także wirusowych i grzybiczych oraz w schorzeniach autoimmunologicznych.

Kontrola stężenia białka CRP w organizmie jest zlecana przez lekarzy zazwyczaj przy podejrzeniu takich chorób jak m.in. zapalenie płuc, reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) czy zakażenie dróg moczowych. Często jest też wykonywane, gdy rośnie ryzyko pojawienia się infekcji bakteryjnej, np. po zabiegu chirurgicznym, przeszczepie narządów, oparzeniu czy zranieniu, a także, gdy u pacjenta występują typowe objawy infekcji (w przypadku sepsy do typowych objawów należą: przyspieszony rytm serca i oddech, gorączka oraz dreszcze). Badanie CRP jest bardzo przydatne w diagnozie noworodków z objawami zakażenia.

Co ważne, badanie CRP pomaga nie tylko znaleźć przyczynę złego stanu pacjenta, ale służy też do oceny stanu chorobowego i odpowiedzi na leczenie – przykładowo w przebiegu tocznia czy zapalenia stawów. Jeżeli leki działają, wówczas stan zapalny powinien ulec zmniejszeniu, co będzie miało odzwierciedlenie w niższym stężeniu białka CRP.

Badanie CRP – normy

Jaki jest prawidłowy poziom białka CRP we krwi? Stężenie CRP jest zależne od wielu czynników, w tym m.in. od wieku, płci, masy ciała, diety, rasy, a nawet od stosowania niektórych leków. Wyższe wyniki uzyskają też osoby uprawiające intensywny wysiłek fizyczny lub stosujące używki, a zwłaszcza palące papierosy. Niemniej jednak uznaje się, że normalny poziom CRP to taki, który nie przekracza 5 mg/l, a za istotne odchylenie od normy, wskazujące na toczący się w organizmie stan zapalny, uważa się wynik powyżej 10 mg/l. Ważne jest, aby nieprawidłowości w wynikach badania CRP skonsultować z odpowiednim lekarzem – zazwyczaj jest to internista bądź hematolog.

Badanie CRP – jak odczytać wynik?

W przypadku osoby zdrowej poziom CRP nie powinien przekraczać progu 5 mg/l. Wynik powyżej 5 mg/l oznacza podwyższone CRP, jednak u wielu osób (palaczy, otyłych czy cierpiących na nadciśnienie tętnicze), stężenie białka C-reaktywnego poniżej 10 mg/l mieści się w normie. Jako że wiele czynników wpływa na ostateczny wynik badania, za istotne klinicznie uznaje się odchylenia od normy powyżej 10 mg/l – wówczas możemy uznać, że w organizmie toczy się jakiś stan zapalny. Podobnie jest w przypadku starszych dzieci, u których o podwyższonej wartości CRP można mówić dopiero wówczas, gdy wynik przekroczy barierę 10 mg/l.

Im mniejsza wartość CRP, tym lepsze prognozy dla pacjenta, gdyż niski poziom białka C-reaktywnego we krwi świadczy o mniejszym stanie zapalnym w organizmie. Cleveland Clinic ze stanu Ohio w USA podaje następującą interpretację:

wynik poniżej 1 mg/l – niskie ryzyko chorób układu krążenia,
wynik pomiędzy 1 a 2,9 mg/l – średnie ryzyko chorób układu krążenia,
wynik powyżej 3 mg/l – wysokie ryzyko zachorowania na choroby sercowo-naczyniowe.

Należy przy tym pamiętać, że wysoki wynik badania CRP to nie jedyny czynnik kwalifikujący daną osobę do grupy podwyższonego ryzyka chorób serca. Równie ważny jest poziom cholesterolu i ciśnienie tętnicze. Warto odwiedzić lekarza, który zbierze dokładny wywiad – zapyta o styl życia czy inne schorzenia, a następnie zleci odpowiednie badania układu krążenia, np. echokardiogram, elektrokardiogram (EKG), test wysiłkowy czy tomografię komputerową tętnic wieńcowych.

Jeżeli wynik przekracza 10 mg/l konieczne jest wykonanie dalszych badań mających na celu rozpoznanie przyczyn stanu zapalnego. Tak wysokie stężenie może świadczyć o wielu groźnych chorobach toczących się w organizmie, np.:

zapalnej chorobie jelit,
zapaleniu płuc,
zapaleniu kości i szpiku,
chorobie autoimmunologicznej,
toczniu,
gruźlicy,

a nawet o nowotworze, z naciskiem na chłoniaka.

Trzeba jednak pamiętać, że wskaźnik CRP może poszybować w górę nawet w ciągu jednego dnia, np. w przebiegu ostrej infekcji bakteryjnej, budząc obawy związane z chorobą nowotworową. Na szczęście wynik powinien unormować się niedługo po wdrożeniu odpowiedniego leczenia.

Co wykrywa badanie CRP? CRP a rak

Badanie CRP jest bardzo użyteczne w diagnostyce, gdyż pozwala odkryć zaburzenia funkcjonowania organizmu, jeszcze zanim pojawią się pierwsze objawy. Nie wskazuje na konkretną chorobę, ale pozwala zawęzić zakres poszukiwań. Przykładowo zakażenie bakteriami Gram-ujemnymi (np. Helicobacter Pylori, Escherichia coli, Salmonella) daje wynik CRP przekraczający poziom 500 mg/l, natomiast na zakażenie bakteriami Gram-dodatnimi (np. prątek gruźlicy, paciorkowce, gronkowce) i pasożytami wskazuje stężenie CRP rzędu 100 mg/l. Najniższe odchyły od normy wywołują wirusy, zwiększając poziom CRP do około 30-40 mg/l.

Wysokie CRP może ponadto wskazywać na takie choroby jak:

reumatoidalne zapalenie stawów,
toczeń rumieniowaty,
wirusowe zapalenie wątroby typu B,
stan zapalny w jamie ustnej,
kandydoza.

Wysokie CRP pojawia się w przebiegu chorób nowotworowych, zwłaszcza w stadium rozsiewu, gdyż wówczas aktywowany jest układ immunologiczny. Stężenie CRP przyjmuje najwyższą wartość dla nowotworów układu krwiotwórczego. Należy jednak pamiętać, że nie jest to badanie specjalnie użyteczne w diagnostyce raka – niska wartość CRP nie wyklucza choroby, a podwyższony poziom białka C-reaktywnego może wskazywać na mnóstwo innych problemów zdrowotnych, przeważnie chorób infekcyjnych i zapalnych.

18. Październik, 2021 0

Czytaj więcej

Czym właściwie jest starzenie się organizmu?

Istnieje wiele teorii, które starają się wytłumaczyć przyczyny starzenia. Ważniejsze jednak jest skupienie się na tym jak samo starzenie przebiega i jakie ma konsekwencje...

14. Październik, 2021 0

Czytaj więcej

Jak olejki CBD wpływają na odporność?

Badania nad CBD nabierają tempa w ostatnich latach, odkrywając przed nami nowe, zaskakujące właściwości tej niezwykłej substancji. Jednym z najświeższych odkryć naukowców jest wpływ CBD na odporność.

04. Grudzień, 2020 0

Czytaj więcej

Czy warto stosować preparaty z CBD na poprawę odporności? Sprawdzamy

CBD przypisuje się coraz więcej korzystnych dla zdrowia właściwości. Jedną z nich jest wspieranie odporności. Czy popularne suplementy faktycznie wpływają na siły obronne organizmu? Sprawdź!

21. Czerwiec, 2022 1

Czytaj więcej

Tabletki na potencję bez recepty? Jakie leki na erekcję? Jak dzałają?

Tabletki na potencję dostępne od ręki uznawane są za mniej skuteczne niż dedykowane temu problemowi leki na receptę. Wszystko zależy jednak od ich składu. Sprawdź, na które preparaty bez recepty warto zwrócić uwagę!

08. Listopad, 2021 0

Czytaj więcej

Rola mikrobioty jelitowej i znaczenie probiotyków

Co to jest mikrobiota jelitowa? Na czym polega dysbioza mikrobioty? Czym są probiotyki oraz jak ważny jest wybór odpowiedniego produktu? Tego i kilku innych rzeczy dowiesz się z poniższego artykułu.

18. Październik, 2021 0

Czytaj więcej

Czym właściwie jest starzenie się organizmu?

Istnieje wiele teorii, które starają się wytłumaczyć przyczyny starzenia. Ważniejsze jednak jest skupienie się na tym jak samo starzenie przebiega i jakie ma konsekwencje...

14. Październik, 2021 0

Czytaj więcej