Wskazania
Paracenteza zalecana jest jako metoda diagnostyczna i lecznicza u pacjentów z wodobrzuszem. Samo wodobrzusze nie jest chorobą, ale objawem, który charakteryzuje się patologicznym gromadzeniem się płynu w jamie otrzewnowej. W prawidłowych warunkach ilość płynu otrzewnowego powinna wynosić 50-75 ml, jednak podczas choroby może wzrosnąć nawet do 20 litrów.
Paracenteza diagnostyczna umożliwia pobranie próbki płynu do badań. Nakłucie diagnostyczne wykonuje się w przypadku:
- świeżo rozpoznanego wodobrzusza,
- hospitalizacji wodobrzusza w przebiegu marskości wątroby,
- pogorszenia się stanu pacjenta, u którego rozpoznano już wodobrzusze,
- podejrzenia samoistnego bakteryjnego zapalenia otrzewnej – choroby, która może prowadzić do wodobrzusza.
Dzięki paracentezie diagnostycznej można określić, czym jest spowodowane wodobrzusze – do chorób wywołujących ten objaw należą m.in.: marskość wątroby, nowotwory i niedokrwienie prawej komory serca.
Wskazania do nakłucia leczniczego stanowią;
- wodobrzusze zaawansowane – nakłucia są stosowane równolegle z farmakoterapią,
- oporność wodobrzusza na leczenie moczopędne.
Przebieg paracentezy
Przed przystąpieniem do paracentezy pacjent powinien oddać mocz, by zapewnić obkurczenie pęcherza. Przed zabiegiem określa się poziom płynu otrzewnowego – miejsce nakłucia musi znajdować się poniżej niego. Zwykle jest usytuowane po lewej stronie ciała, między biodrem a pępkiem lub poniżej pępka. Wybrane miejsce dezynfekuje się i wykonuje znieczulenie nasiękowe. Po naciągnięciu skóry przystępuje się do właściwego nakłucia. W zależności od celu paracentezy pobierane jest od kilkudziesięciu do stu mililitrów płynu (paracenteza diagnostyczna) lub nawet kilka litrów (paracenteza terapeutyczna). Po wyciągnięciu igły na miejsce nakłucia zakłada się jałowy opatrunek.
Przeciwwskazania
Najważniejszym przeciwwskazaniem do paracentezy jest zespół wykrzepiania wewnątrznaczyniowego (DIC). Żeby przystąpić do zabiegu, lekarz musi uzyskać świadomą zgodę pacjenta.
Powikłania
Powikłania po paracentezie są bardzo rzadkie – występują u zaledwie 1% pacjentów. Najgroźniejszym powikłaniem jest bakteryjne zapalenie otrzewnej spowodowane przedziurawieniem jelita i przedostaniem się bakterii do jamy otrzewnej. Ryzyko transmisji bakterii minimalizowane jest dzięki stosowaniu sterylnego sprzętu oraz odkażeniu miejsca nakłucia.