Do czego służy kalendarz pylenia?
Kalendarz pylenia to niezbędne dla każdego alergika narzędzie umożliwiające określenie sezonu pylenia drzew i krzewów oraz zarodnikowania grzybów. Metoda ta pozwala również na przewidzenie okresu najintensywniejszego pylenia roślin i odpowiednie przygotowanie się do tego trudnego dla osoby uczulonej czasu – np. poprzez wcześniejsze rozpoczęcie terapii z wykorzystaniem leków antyhistaminowych, które działają najskuteczniej, gdy zacznie się je stosować na kilka dni przed rozpoczęciem cyklu pylenia.
Kalendarz pylenia – kiedy pyli brzoza?
Początek okresu pylenia brzozy przypada mniej więcej na połowę kwietnia, koniec zaś następuje w ciągu pierwszych 10 dni maja. Dokładna data rozpoczęcia cyklu pylenia brzozy uzależniona jest jednak od regionu i aktualnie panujących warunków atmosferycznych.
Brzoza to drzewo powszechnie występujące na całym terenie centralnej i północno-zachodniej Europy. Bardzo łatwo można je rozpoznać dzięki charakterystycznej białej korze. Tuż przed rozpoczęciem okresu pylenia kwiatostany brzozy wydłużają się, a ich barwa przechodzi z żółtej w żółtobrązową. Pędy drzewa wytwarzają ogromne ilości pyłku, co stanowi złą informację dla alergików. Jedna roślina uwalnia ponad 5 milionów ziaren, dlatego osoby uczulone powinny unikać przebywania w pobliżu brzóz, a także powstrzymywać się od dotykania ich kwiatów – szczególnie w czasie pylenia.
Objawy alergii na pyłek brzozy obejmują przede wszystkim katar sienny, kichanie, a także łzawienie i swędzenie oczu, które są typowymi symptomami alergii wziewnej. Co więcej, pyłek brzozy może powodować powstawanie reakcji krzyżowych z alergenami o podobnej budowie – wziewnymi, pochodzącymi od leszczyny, dębu czy olchy, ale też pokarmowymi, wywodzącymi się m.in. od jabłek, gruszek czy brzoskwiń.
Kalendarz pylenia – kiedy pyli topola?
Okres pylenia topoli przypada na przełom marca i kwietnia, kiedy drzewo nie ma jeszcze rozwiniętych liści. Dobrą dla alergików informacją jest fakt, że pyłek topoli to słaby alergen, rzadko wywołujący dokuczliwe objawy uczulenia. Wiele osób myli alergię na topolę z alergią na pyłek traw, który pojawia się w powietrzu w tym samym czasie, w którym topola owocuje, wytwarzając charakterystyczny biały puch (maj i czerwiec). Owocowanie topoli nie stanowi jednak dla alergików zagrożenia i nie jest związane z pyleniem, które ma miejsce na samym początku wiosny.
Topola występuje w naszym kraju powszechnie, zarówno na obszarach miejskich, jak i poza granicami miast. Drzewo to stanowi częsty widok w parkach, przy alejkach, na terenach nadrzecznych oraz w lasach łęgowych, które występują zazwyczaj nad rzekami i potokami. Topolę można rozpoznać po imponującym pniu, którego szerokość u niektórych gatunków może przekraczać 2,5 metra. Pewne odmiany topoli osiągają pokaźną wysokość – niekiedy nawet do 35 metrów.
Kalendarz pylenia – kiedy pyli dąb?
W Polsce rozpowszechnione są dwa gatunki dębu – dąb szypułkowy i bezszypułkowy, których cykle pylenia przesunięte są względem siebie aż o dwa tygodnie, w związku z czym narażają alergików na dolegliwości nawet przez ponad miesiąc.
Jako pierwszy zakwita dąb szypułkowy, który uwalnia nasiona pod koniec kwietnia oraz w maju. Tę odmianę spotkamy w lasach, parkach, przy drogach oraz w niższych partiach gór. Dąb bezszypułkowy zaczyna pylić dwa tygodnie później, rozsiewając nasionka w parkach i lasach. Nie spotkamy go jednak w górach oraz w północno-wschodniej części Polski. W okresie pylenia dębu alergicy powinni omijać przede wszystkim lasy dębowe oraz okolice parków, gdzie stężenie alergenów w powietrzu osiąga najwyższe wartości.
Uczulenie na pyłek dębu skutkuje typowymi objawami alergii wziewnej, takimi jak katar sienny czy alergiczne zapalenie spojówek. Na szczęście osób wrażliwych na ten alergen jest stosunkowo niewiele.
Jak objawia się alergia wziewna?
Objawy alergii wziewnej dotykają w głównej mierze górny odcinek dróg oddechowych, wywołując katar i częste kichanie. Uczulenie na pyłki bardzo często ujawnia się też pod postacią łzawiących i zaczerwienionych oczu będących symptomem alergicznego zapalenia spojówek. Alergię wziewną, ze względu na objawy, łatwo pomylić ze zwykłym przeziębieniem, zwłaszcza jeśli dolegliwości występują jesienią i wczesną wiosną.
Aby odróżnić oba schorzenia, należy bliżej przyjrzeć się ich symptomom:
- katar sienny jest rezultatem reakcji organizmu na alergen; wydzielana w dużych ilościach histamina podrażnia błony śluzowe, wywołując stan zapalny jamy nosowej, a to z kolei prowadzi do pojawienia się charakterystycznej, wodnistej wydzieliny wydobywającej się z nosa, a także świądu, obrzęku, częstego kichania oraz uczucia zatkania jam nosowych,
- alergiczne zapalenie spojówek objawia się zaczerwienieniem i łzawieniem oczu, pogorszonym widzeniem oraz światłowstrętem,
- niedrożność trąbki słuchowej to typowy efekt działania histaminy, która wywołuje obrzęki tkanek, powodując charakterystyczne uczucie zatkania uszu i pogorszenie słyszenia,
- ból gardła bądź drapanie i pieczenie w gardle towarzyszące alergii wziewnej to wynik podrażnienia błony śluzowej gardła,
- kaszel i duszności to zdecydowanie najgroźniejsze objawy alergii na pyłki, gdyż nieleczone często prowadzą do rozwoju astmy oskrzelowej.
Jak zdiagnozować alergię wziewną?
Alergie wziewne powiązane są z dość charakterystycznymi objawami, ale najpewniejszym sposobem na rozpoznanie uczulenia jest udanie się na specjalne badania alergologiczne.
Aby zdiagnozować alergię na pyłki drzew, rozważ następujące testy:
- test Euroline DPA-Dx Pyłki 1 (pozwala potwierdzić alergię na pyłki brzozy),
- Euroline DPA-Dx Pediatryczny 1 (dedykowany dzieciom, pozwala potwierdzić alergię na pyłki brzozy),
- test Euroline Drzewa (pozwala potwierdzić uczulenie na pyłki topoli).
Jak zminimalizować objawy uczulenia na pyłki?
Alergicy mają do dyspozycji leki na alergię takie jak preparaty antyhistaminowe hamujące wytwarzanie histaminy, kromony zapobiegające wystąpieniu objawów kataru, w ostateczności zaś kortykosteroidy, które są bardzo skuteczne, ale posiadają długą listę skutków ubocznych.
Aby zminimalizować dolegliwości związane z alergią, warto ponadto przestrzegać poniższych reguł:
- korzystaj z kalendarza pyleń i stron internetowych udostępniających prognozy dla alergików,
- unikaj przebywania poza domem w okresie nasilonego pylenia roślin, a jeżeli jest to niemożliwe, omijaj parki, zagajniki, łąki i trawiaste pola,
- na spacery udawaj się po obfitych opadach deszczu, kiedy powietrze jest oczyszczone z pyłków, ewentualnie wczesnym rankiem lub późnym wieczorem (wówczas rośliny uwalniają niewielkie ilości pyłków),
- po powrocie do domu bierz prysznic oraz zmieniaj ubranie,
- zawieś w oknach lekkie, ale gęste firanki, które doskonale zatrzymują pyłki,
- podczas jazdy samochodem zasuwaj szyby, uniemożliwiając pyłkom przedostanie się do środka oraz zainstaluj w aucie klimatyzację z filtrem przeciwpyłkowym,
- rozważ zakup odkurzacza z filtrem HEPA, który umożliwia pozbycie się alergenów z mieszkania,
- jeżeli planujesz wakacje w okresie intensywnego pylenia roślin, wybieraj miejsca takie jak morze i wyższe partie gór, gdzie stężenie alergenów jest najniższe.