Jakie badania należy wykonać raz w roku - sprawdź!

Autor: mgr Dominik Kaźmierczak
Dodano dnia 05-04-2022

Kliknij tutaj aby powrócić
na poprzednią stronę

Zaleca się coroczne wykonywanie podstawowych badań profilaktycznych, takich jak morfologia krwi, badania moczu, EKG, i inne.

Każdy lekarz powinien zachęcać swoich pacjentów do wykonywania regularnych badań profilaktycznych. Cykliczne kontrole stanu zdrowia pozwalają wykryć chorobę na wczesnym stadium rozwoju, kiedy nie wywołuje jeszcze charakterystycznych objawów - leczenie jest wówczas znacznie skuteczniejsze. Jakie badania profilaktyczne warto wykonywać raz w roku?

1. Morfologia krwi

Opis: Podstawowe badanie krwi, które mierzy liczbę i rodzaj różnych komórek krwi (krwinek czerwonych, białych i płytek krwi).

Dlaczego jest ważne: Pomaga wykryć anemię, infekcje, stany zapalne, problemy z krzepliwością krwi oraz wiele innych schorzeń.

Przygotowanie: Zaleca się, aby być na czczo, czyli nie jeść na 8-12 godzin przed badaniem.

Interpretacja wyników:

RBC (krwinki czerwone): niskie wartości mogą wskazywać na anemię, wysokie na odwodnienie lub choroby serca.
WBC (krwinki białe): wysokie wartości mogą wskazywać na infekcje lub stany zapalne, niskie na problemy z układem odpornościowym.
PLT (płytki krwi): niskie wartości mogą sugerować problemy z krzepliwością, wysokie mogą być wynikiem przewlekłych stanów zapalnych.

Rekomendacje specjalistów: Regularne badania co 1-2 lata lub częściej w przypadku istniejących schorzeń.

2. Lipidogram

Opis: Badanie poziomu lipidów we krwi, w tym cholesterolu całkowitego, HDL, LDL i triglicerydów.

Dlaczego jest ważne: Pomaga ocenić ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, takich jak miażdżyca i zawał serca.

Przygotowanie: Zaleca się bycie na czczo przez 9-12 godzin przed badaniem.

Interpretacja wyników:

Cholesterol całkowity: optymalnie poniżej 200 mg/dL.
HDL (dobry cholesterol): wyższe wartości są lepsze, powyżej 60 mg/dL.
LDL (zły cholesterol): niższe wartości są lepsze, poniżej 100 mg/dL.
Triglicerydy: optymalnie poniżej 150 mg/dL.

Rekomendacje specjalistów: Regularne badania co 5 lat dla dorosłych powyżej 20 roku życia lub częściej w przypadku podwyższonego ryzyka.

3. Badanie poziomu glukozy we krwi

Opis: Pomiar poziomu cukru we krwi, który jest wskaźnikiem cukrzycy.

Dlaczego jest ważne: Wczesne wykrycie cukrzycy typu 1 i 2 oraz stanu przedcukrzycowego.

Przygotowanie: Zaleca się bycie na czczo przez 8-12 godzin przed badaniem.

Interpretacja wyników:

Normalny poziom glukozy: 70-99 mg/dL.
Stan przedcukrzycowy: 100-125 mg/dL.
Cukrzyca: powyżej 126 mg/dL na czczo.

Rekomendacje specjalistów: Regularne badania co 3 lata dla osób powyżej 45 roku życia lub częściej w przypadku podwyższonego ryzyka.

4. Badanie moczu

Opis: Analiza próbki moczu w celu wykrycia chorób nerek, dróg moczowych oraz metabolicznych.

Dlaczego jest ważne: Pomaga wykryć infekcje dróg moczowych, cukrzycę, choroby nerek i inne.

Przygotowanie: Najlepiej zebrać pierwszą poranną próbkę moczu po dokładnym umyciu się.

Interpretacja wyników:

Białko w moczu: może wskazywać na choroby nerek.
Glukoza w moczu: może wskazywać na cukrzycę.
Krwiomocz: obecność krwi może sugerować infekcje, kamienie nerkowe lub inne schorzenia.

Rekomendacje specjalistów: Regularne badania co 1-2 lata lub częściej w przypadku istniejących problemów zdrowotnych.

5. Mammografia

Opis: Rentgenowskie badanie piersi wykrywające zmiany nowotworowe.

Dlaczego jest ważne: Wczesne wykrycie raka piersi zwiększa szanse na skuteczne leczenie.

Przygotowanie: Nie stosować dezodorantów, kremów czy pudrów w dniu badania.

Interpretacja wyników: Wyniki są oceniane przez radiologa. Niezwykłe zmiany mogą wymagać dalszych badań, takich jak biopsja.

Rekomendacje specjalistów: Regularne badania co 2 lata dla kobiet w wieku 50-74 lat lub częściej w przypadku podwyższonego ryzyka.

6. Kolonoskopia

Opis: Badanie endoskopowe jelita grubego wykrywające polipy i zmiany nowotworowe.

Dlaczego jest ważne: Wczesne wykrycie raka jelita grubego znacząco poprawia rokowania.

Przygotowanie: Przed badaniem konieczne jest oczyszczenie jelit poprzez stosowanie specjalnych preparatów przeczyszczających i lekkiej diety.

Interpretacja wyników: Polipy i inne zmiany mogą być usuwane i badane histopatologicznie.

Rekomendacje specjalistów: Pierwsze badanie w wieku 50 lat, a następnie co 10 lat lub częściej w przypadku podwyższonego ryzyka.

7. Badanie Ginekologiczne

Opis:

Badanie ginekologiczne to kompleksowa ocena zdrowia kobiecych narządów płciowych, przeprowadzana przez ginekologa. Zwykle obejmuje wywiad medyczny, badanie zewnętrznych i wewnętrznych narządów płciowych oraz cytologię (wymaz z szyjki macicy).

Dlaczego jest ważne:

Pomaga w wykrywaniu i zapobieganiu wielu chorób, takich jak infekcje, nowotwory (w tym raka szyjki macicy), zaburzenia hormonalne, endometrioza oraz inne problemy zdrowotne związane z układem rozrodczym.

Przygotowanie:

Higiena osobista: Przed badaniem zaleca się dokładne umycie okolic intymnych.
Unikanie stosunków płciowych, tamponów i irygacji pochwy: przez 24-48 godzin przed badaniem, aby nie zafałszować wyników.
Czas badania: Najlepiej przeprowadzać badanie poza okresem menstruacyjnym.

Interpretacja wyników:

Badanie palpacyjne: Ginekolog ocenia wielkość, kształt i położenie macicy oraz jajników.
Cytologia: Wynik może wskazać na obecność nieprawidłowych komórek, które mogą być przedrakowe lub rakowe. Wynik cytologii zazwyczaj jest klasyfikowany według systemu Bethesda (np. ASCUS, LSIL, HSIL).

Rekomendacje specjalistów:

Cytologia: Zalecana co 3 lata dla kobiet w wieku 21-65 lat.
Regularne wizyty ginekologiczne: Co 1-2 lata, zależnie od indywidualnych potrzeb zdrowotnych.

8. USG Piersi (Ultrasonografia Piersi)

Opis:

USG piersi to nieinwazyjne badanie obrazowe wykorzystujące fale dźwiękowe do wizualizacji tkanek piersi. Jest często stosowane jako uzupełnienie mammografii.

Dlaczego jest ważne:

Pomaga w wykrywaniu guzków, torbieli i innych zmian w piersiach, które mogą być niewidoczne na mammografii, szczególnie u kobiet z gęstym gruczołem piersiowym. Jest również stosowane do oceny podejrzanych zmian wykrytych w mammografii.

Przygotowanie:

Brak specjalnych przygotowań: Można je wykonać w dowolnym dniu cyklu menstruacyjnego.
Strój: Wygodny, łatwy do zdejmowania na górnej części ciała.

Interpretacja wyników:

Echogeniczność: Obrazy ultrasonograficzne pokazują różne echogeniczności tkanek. Guzki, torbiele i inne zmiany są oceniane pod kątem ich struktury.
Biopsja: W przypadku wykrycia podejrzanych zmian, może być zalecana biopsja pod kontrolą USG.

Rekomendacje specjalistów:

USG piersi: Zalecane jako badanie uzupełniające do mammografii, szczególnie u młodszych kobiet lub tych z gęstą tkanką piersiową. Częstotliwość zależy od indywidualnych czynników ryzyka i zaleceń lekarza.

9. Badanie EKG (Elektrokardiogram)

Opis:

Elektrokardiogram (EKG) to nieinwazyjne badanie, które rejestruje elektryczną aktywność serca. Podczas badania na klatkę piersiową, ramiona i nogi pacjenta przyklejane są elektrody, które rejestrują impulsy elektryczne serca.

Dlaczego jest ważne:

EKG jest kluczowe w diagnostyce i monitorowaniu chorób serca, takich jak:

Arytmie (zaburzenia rytmu serca)
Choroba wieńcowa
Zawał serca
Przerost serca
Zapalenie mięśnia sercowego

Przygotowanie:

Brak specjalnych przygotowań: Nie jest wymagane bycie na czczo.
Unikanie kofeiny i tytoniu: Zaleca się unikanie spożycia kawy oraz palenia papierosów przed badaniem, aby nie zakłócić wyników.
Luźny strój: Zalecany jest wygodny, luźny strój, który łatwo można zdjąć z górnej części ciała.

Przebieg badania:

Pacjent kładzie się na leżance.
Na skórę klatki piersiowej, ramion i nóg przyklejane są elektrody.
Urządzenie EKG rejestruje impulsy elektryczne, tworząc wykres na papierze lub ekranie.

Interpretacja wyników:

Normalny rytm serca: Regularny rytm z częstotliwością 60-100 uderzeń na minutę.
Arytmie: Nieprawidłowe rytmy serca, takie jak migotanie przedsionków czy tachykardia.
Znaki zawału serca: Specyficzne zmiany w wykresie mogą wskazywać na przebyty lub aktualny zawał.
Przerost serca: Nienormalne wzorce mogą wskazywać na przerost lewej lub prawej komory serca.

Rekomendacje specjalistów:

Rutynowe EKG: Zalecane w ramach regularnych badań profilaktycznych, zwłaszcza dla osób z podwyższonym ryzykiem chorób serca, takich jak osoby starsze, z nadciśnieniem tętniczym, cukrzycą lub obciążeniami rodzinnymi.
EKG w razie objawów: Konieczne w przypadku objawów takich jak bóle w klatce piersiowej, duszności, zawroty głowy czy kołatanie serca.

Regularne badania profilaktyczne, takie jak morfologia krwi, lipidogram, badanie poziomu glukozy, analiza moczu, mammografia, kolonoskopia, badanie ginekologiczne i USG piersi, pomagają monitorować zdrowie, wykrywać potencjalne problemy i podejmować odpowiednie działania zapobiegawcze. Przygotowanie do nich zazwyczaj obejmuje bycie na czczo lub unikanie określonych produktów. Interpretacja wyników powinna być przeprowadzona przez specjalistę, który może zalecić dalsze kroki lub regularne kontrole. Regularne konsultacje z lekarzami są niezbędne dla utrzymania dobrego stanu zdrowia.

18. Październik, 2021 0

Czytaj więcej

Czym właściwie jest starzenie się organizmu?

Istnieje wiele teorii, które starają się wytłumaczyć przyczyny starzenia. Ważniejsze jednak jest skupienie się na tym jak samo starzenie przebiega i jakie ma konsekwencje...

14. Październik, 2021 0

Czytaj więcej

Jak olejki CBD wpływają na odporność?

Badania nad CBD nabierają tempa w ostatnich latach, odkrywając przed nami nowe, zaskakujące właściwości tej niezwykłej substancji. Jednym z najświeższych odkryć naukowców jest wpływ CBD na odporność.

04. Grudzień, 2020 0

Czytaj więcej

Czy warto stosować preparaty z CBD na poprawę odporności? Sprawdzamy

CBD przypisuje się coraz więcej korzystnych dla zdrowia właściwości. Jedną z nich jest wspieranie odporności. Czy popularne suplementy faktycznie wpływają na siły obronne organizmu? Sprawdź!

21. Czerwiec, 2022 1

Czytaj więcej

Tabletki na potencję bez recepty? Jakie leki na erekcję? Jak dzałają?

Tabletki na potencję dostępne od ręki uznawane są za mniej skuteczne niż dedykowane temu problemowi leki na receptę. Wszystko zależy jednak od ich składu. Sprawdź, na które preparaty bez recepty warto zwrócić uwagę!