Podstawową funkcją elektrolitów jest regulowanie gospodarki wodnej organizmu, wpieranie pracy układu nerwowego, mózgu i mięśni – w tym serca.
Do elektrolitów należą przede wszystkim: sód, potas, magnez i wapń. Sód reguluje nawodnienie organizmu, a potas wspomaga utrzymanie prawidłowego ciśnienia krwi oraz wspiera pracę mięśni.
Wapń odpowiada za przewodzenie impulsów nerwowych oraz skurcze mięśni, zapewnia także zdrowie kości i zębów oraz reguluje procesy krzepnięcia krwi. Magnez jest odpowiedzialny za prawidłową pracę układu nerwowego i mięśni.
Kiedy organizm traci elektrolity?
Do utraty elektrolitów dochodzi wraz z utratą płynów w organizmie. Ma to miejsce między innymi w upalne dni, gdy ciało intensywnie się poci, ale także podczas chorób, którym towarzyszą gorączka, wymioty czy biegunka. Elektrolity traci się również po spożyciu alkoholu lub wskutek wzmożonego wysiłku fizycznego. Ich utrata może być skutkiem przyjmowania zbyt małej ilości płynów lub rygorystycznej diety. Niedobór elektrolitów może nastąpić także na skutek zażywania środków moczopędnych i przeczyszczających.
Objawy niedoboru elektrolitów:
- drżenie i skurcze mięśni,
- zmęczenie i senność,
- osłabienie,
- obrzęki kończyn dolnych,
- zaburzenia rytmu serca,
- bóle i zawroty głowy,
- obniżone samopoczucie.
Poważne niedobory elektrolitów mogą prowadzić także do omdleń, wzrostu ciśnienia krwi, zaburzeń funkcjonowania pracy serca oraz układu nerwowego, a także odwodnienia i konwulsji.
Jak bada się poziom elektrolitów?
Jonogram, czyli badanie poziomu elektrolitów w organizmie, wykonuje się, gdy zachodzi podejrzenie zachwiania równowagi wodno-elektrolitowej. Badanie opiera się na oznaczeniu stężenia elektrolitów we krwi. Wykonuje się je na czczo, około 12 godzin po ostatnim posiłku. Przed badaniem należy ograniczyć spożywanie alkoholu i palenie tytoniu. Zaleca się także unikanie stresu oraz wzmożonego wysiłku fizycznego.
Jak uzupełniać poziom elektrolitów w organizmie?
Podstawą jest dbałość o prawidłowe nawodnienie organizmu. By nie doprowadzić do niedoboru elektrolitów, należy regularnie pić wodę mineralną. Można też skorzystać ze specjalnych preparatów uzupełniających poziom elektrolitów w organizmie. Sposobem uzupełnienia niedoboru elektrolitów, często wykorzystywanym zwłaszcza przez osoby aktywne fizycznie, jest picie napojów izotonicznych.