Trudno obecnie znaleźć osobę, która nie narzekałaby na brak czasu. Wysokie tempo życia większości z nas uniemożliwia przygotowanie pełnowartościowego posiłku, przez co często decydujemy się na wysokoprzetworzone produkty o niskiej jakości. Do tego należy doliczyć stres oraz brak ruchu, co w konsekwencji może wywoływać problemy ze strony układu pokarmowego. Wiele osób szuka wsparcia dla swoich jelit, które nie wymagałoby poświęcenia zbyt dużej ilości czasu i wysiłku. Substancją, która może spełniać ich oczekiwania, jest maślan sodu. Co to jest i jak wpływa na funkcjonowanie przewodu pokarmowego?
Co to jest maślan sodu?
Maślan sodu lub – inaczej mówiąc – sól kwasu masłowego to związek chemiczny należący do grupy krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych. Wytwarzany jest w jelicie grubym za pośrednictwem bakterii fermentacyjnych. Można go także znaleźć w niewielkich ilościach w niektórych produktach spożywczych. Powstaje w wyniku fermentacji błonnika pokarmowego obecnego w nasionach, warzywach i częściowo zmielonych ziarnach zbóż. Jego dobroczynne działanie na układ pokarmowy wynika między innymi z tego, że stanowi źródło energii dla kolonocytów, czyli komórek nabłonka jelit.
Jak działa maślan sodu? Właściwości
Maślan sodu, czyli kwas mlekowy posiada wiele prozdrowotnych właściwości, m.in.:
- działa przeciwzapalnie – hamuje aktywność mediatorów zapalnych w nabłonku jelitowym. Uczestniczy także w immunoregulacji i modulowaniu cząsteczek związanych z prezentacją antygenów cząsteczek adhezyjnych oraz hamowaniu aktywności NFkB makrofagów, które stanowią najważniejsze źródło cytokin w przebiegu procesu zapalnego nieswoistych chorób zapalnych jelit;
- stanowi źródło energii dla kolonocytów, czyli komórek nabłonka jelitowego, umożliwiając ich prawidłowy wzrost, rozmnażanie, a także apoptozę (zaplanowaną śmierć). Dzięki temu nabłonek jelit może prawidłowo się regenerować, a to z kolei wpływa korzystnie na jego kondycję i funkcjonowanie. Stosowanie maślanu sodu jest szczególnie wskazane u osób stosujących dietę wysokobiałkową, gdyż substancja ta reguluje ekspresję pewnych genów hamowanych przy wysokiej podaży białka. Geny te mają związek z prawidłowym stanem błony śluzowej odbytnicy;
- przyspiesza gojenie i regenerację jelitową, stymuluje biosyntezę śluzu błony śluzowej nabłonka jelitowego, a także wspiera utrzymanie prawidłowego pH w jelitach, chroniąc przewód pokarmowy przed szkodliwą działalnością mikroorganizmów;
- pomaga w zapobieganiu tworzenia się zmian nowotworowych komórek jelita grubego. Przeprowadzone badania nad substancją wykazały działanie hamujące rozrost komórek nowotworowych, ich autofagię i apoptozę. Dowiodły także użyteczność maślanu sodu w łagodzeniu objawów choroby uchyłkowej jelita czy biegunki podróżniczej. Ostatnia właściwość maślanu sodu wynika głównie z jego zdolności do zwiększania pasywnego wchłaniania wody w okrężnicy oraz korzystnego wpływu na mikrobiotę jelitową;
- jest substancją, którą szczególnie interesują się osoby cierpiące na zespół jelita drażliwego (IBS) oraz chorobę zapalną jelit (IBD). Jak wynika z doświadczeń, stosowanie 300 mg kwasu masłowego dziennie pomogło po 4 tygodniach znacząco zredukować częstotliwość występowania samoistnego bólu brzucha, zaś po 12 tygodniach – zmniejszyć częstotliwość samoistnego bólu brzucha, bólu brzucha w czasie wypróżniania i parcia na stolec po wypróżnieniu. Co więcej, zmniejszeniu uległa liczba zaparć, a także poprawiła się konsystencja stolca.
Istnieją również przesłanki, wynikające z przeprowadzonych badań na myszach, iż stosowanie maślanu sodu może zmniejszać stopień otyłości oraz polepszać wrażliwość insulinową.
Maślan sodu – kiedy warto go stosować?
Maślan sodu może wspomóc leczenie takich dolegliwości, jak:
- choroby zapalne błony śluzowej żołądka i jelit, nieswoiste choroby zapalne jelit, biegunki różnego pochodzenia, przewlekłe zaparcia, wzdęcia,
- zaburzenia czynności jelit,
- owrzodzenia żołądka,
- zaburzenia flory jelitowej,
- zakażenia jelit,
- niedobory krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych u pacjentów po terapii przeciwnowotworowej,
- stany zapalne jelit po radioterapii.
Maślan sodu – przeciwwskazania
Leków na bazie maślanu sodu nie powinny przyjmować osoby uczulone na maślan sodu bądź jakąkolwiek inną substancję wymienioną w składzie preparatu. Nie istnieją inne przeciwwskazania do stosowania maślanu sodu, gdyż jest to substancja niezwykle bezpieczna, niewywołująca żadnych skutków ubocznych – nawet u dzieci i młodzieży. Aktualnie trwają badania nad stosowaniem maślanu sodu u kobiet w ciąży i karmiących piersią. Eksperymenty na szczurach nie wykazały jakichkolwiek negatywnych efektów stosowania preparatu, jednak stosowanie go przez kobiety w ciąży i karmiące nie jest obecnie zalecane ze względu na wciąż toczące się badania.