Urządzenie pokazywało jedynie różnicę temperatur między dwoma ciałami, nie zaś temperaturę samą w sobie. Na termometr z prawdziwego zdarzenia musieliśmy czekać około dwa tysiąclecia, a za jego wynalazcę uznaje się holenderskiego fizyka i inżyniera Gabriela Fahrenheita, który na początku osiemnastego wieku zaprojektował pierwszy termometr rtęciowy oraz wprowadził do użycia skalę pomiaru temperatury, czyli skalę termometryczną. Dziś takie urządzenia są już wycofane z użytku ze względu na szkodliwość rtęci; na rynku dostępnych jest jednak mnóstwo nowoczesnych, bezdotykowych termometrów elektronicznych, które zapewniają niezwykłą dokładność i szybkość pomiaru. Jaki termometr bezdotykowy będzie najlepiej spełniał twoje oczekiwania i na co zwracać szczególną uwagę? Z tego artykułu dowiesz się wszystkiego co istotne przy wyborze dobrego miernika temperatury.
Rodzaje termometrów
Niegdyś przybliżoną temperaturę ciała można było określić tylko w jeden sposób – przykładając do niego dłoń i zdając się na własne wyczucie. Obecnie oferta przyrządów do pomiaru temperatury jest tak bogata i różnorodna, że aż przyprawia o zawrót głowy i nastręcza problemów z dokonaniem odpowiedniego wyboru. Przestarzałe, cieczowe termometry powoli ustępują pola innowacyjnym urządzeniom elektronicznym. W dużej mierze przyczyniła się do tego unijna dyrektywa z 2007 roku, która zakazała produkcji tradycyjnych termometrów rtęciowych przez wzgląd na szkodliwy wpływ rtęci na organizm człowieka oraz środowisko naturalne. Było to całkowicie niepotrzebne, gdyż nowoczesne przyrządy umożliwiające znacznie szybszy i dokładniejszy pomiar same wyparłyby z obiegu przestarzałe i groźne dla środowiska urządzenia wykorzystujące do działania szkodliwą substancję.
Termometry elektroniczne są znacznie bardziej praktyczne od tradycyjnych – przede wszystkim nie można ich stłuc, więc przypadkowe upuszczenie przyrządu na podłogę nie generuje obaw, że na zewnątrz wydostanie się trująca substancja, jaką jest rtęć. Elektroniczny przyrząd pomiarowy może co najwyżej poobijać się bądź przestać działać, ale na pewno nie stworzy jakiegokolwiek zagrożenia dla zdrowia domowników. Co więcej nowoczesne termometry przeważnie są wodoodporne, a wynik pomiaru wyświetlany jest na dużym wyświetlaczu, co umożliwia precyzyjny odczyt. Każdy, kto kiedykolwiek zmagał się z odczytem temperatury z tradycyjnego termometru z pewnością doceni takie ułatwienie. Najważniejszą cechą cyfrowych urządzeń pomiarowych jest jednak szybkość wkonywania pomiaru, który zajmuje zaledwie kilka sekund, a także fakt, iż w przypadku elektronicznych termometrów bezdotykowych pomiar ten można wykonać bez przykładania przyrządu do ciała. Jest to szczególnie przydatna właściwość, gdy mamy do czynienia z małymi dziećmi – wynik pomiaru możemy bowiem uzyskać, nim brzdąc w ogóle zdąży się zorientować, że poddawany jest badaniu.
A jakie istnieją rodzaje termometrów? Najogólniejszy podział wyszczególnia termometry stykowe oraz bezdotykowe, nazywane pirometrami. Jednak aby podać prawidłowy wynik, każdy przyrząd musi oprzeć się na wielkości pośredniej, zależnej od zmian temperatury. Niektóre urządzenia wyliczają ciepłotę wykorzystując zjawisko rozszerzalności cieplnej cieczy, inne zaś zjawisko zmiany objętości gazu bądź siły elektromotorycznej. Termometry stykowe do określenia ciepłoty ciała potrzebują bezpośredniego z nim kontaktu. Pirometry natomiast wykonują pomiar na podstawie promieniowania cieplnego, które emituje każde ciało - nie wymagają więc bezpośredniego zetknięcia się czujnika z ciałem bądź substancją poddawaną badaniu. Bezdotykowe urządzenia pomiarowe działają w ten sposób, że skupiają promieniowanie cieplne emitowane przez ciało, wykorzystując do tego celu specjalny system optyczny. Tak skupiona wiązka wędruje następnie do detektora, gdzie przetwarzana jest na sygnał elektryczny. Ostatnim etapem jest opracowanie wyniku pomiaru na podstawie pozyskanego sygnału elektrycznego, czym zajmuje się układ pomiarowy z wyświetlaczem. Nowoczesne termometry bezdotykowe umożliwiają wykonanie pomiaru na czole pacjenta – w tym celu wystarczy zbliżyć przyrząd na odległość pięciu centymetrów od twarzy badanego, wycelować w czoło i nacisnąć przycisk – wynik pojawi się na wyświetlaczu ciekłokrystalicznym po upływie zaledwie jednej sekundy.
Wśród termometrów bezdotykowych można dodatkowo wyróżnić trzy rodzaje: termometry bezdotykowe radiacyjne, które wykorzystują całe promieniowanie cieplne wysyłane przez ciało, termometry pasmowe zwane też fotoelektrycznymi, które ograniczają się do wybranych pasm wysyłanego promieniowania cieplnego, a także pirometry barwowe, czyli monochromatyczne, dwubarwowe, trójbarwowe oraz wielobarwowe, które wykorzystują kolejno jedną, dwie, trzy bądź wiele długości fal promieniowania.
Jaki termometr bezdotykowy wybrać?
Zastanawiasz się, jaki termometr będzie najlepiej dostosowany do twoich potrzeb? Bardzo często wybór pada na zwykłe urządzenia, które sposobem użycia mocno przypominają termometry tradycyjne. Powodem jest, jak to zazwyczaj bywa, niska cena. Elektroniczny termometr stykowy może być przystosowany do mierzenia temperatury pod pachą (te są najtańsze i można je kupić za około 20 złotych), w ustach, w odbycie, a także w uchu lub przy czole. Wynik pojawia się na wyświetlaczu w czasie nieprzekraczającym pięciu minut – przeważnie jednak pomiar trwa zaledwie kilka sekund i jest bardzo trafny, jego dokładność wynosi bowiem plus minus 0,1 stopnia celsjusza. Niestety najtańsze modele, ze względu na słabą jakość wykonania szybko się psują, zużywają i tracą precyzyjność pomiaru, dlatego lepiej inwestować w droższe odmiany.
Znacznie praktyczniejsze są jednak elektroniczne termometry bezdotykowe, które cieszą się na rynku coraz większym zainteresowaniem. Są to urządzenia zdecydowanie najnowocześniejsze, a do swojego działania wykorzystują podczerwień. Choć nie wymagają kontaktu z badanym ciałem, charakteryzują się zaskakująco wysoką dokładnością, która oscyluje pomiędzy plus minus 0,1 stopnia celsjusza, a plus minus 0,01 stopnia celsjusza. Co więcej, do przetworzenia danych i ujawnienia wyniku pomiaru na wyświetlaczu potrzebują zaledwie jednej sekundy. Bezdotykowy termometr elektroniczny zapewnia niespotykaną dotąd wygodę, eliminuje bowiem konieczność kilkuminutowego trzymania urządzenia pod pachą czy w ustach. Aby sprawdzić, czy naszemu podopiecznemu doskwiera gorączka, wystarczy zbliżyć przyrząd do czoła na odległość od kilku do kilkunastu centymetrów, dlatego sprzęt tego typu sprawdza się doskonale przy opiece nad małymi dziećmi. Komfort i higiena to główne atuty pirometrów, które można wykorzystać nie tylko do mierzenia ciepłoty ciała, ale z równie dobrym skutkiem do sprawdzania w szybki i prosty sposób temperatury kąpieli czy pokarmów. Pomimo, iż cena takich urządzeń może odrobinę odstraszać, dobry pirometr kosztuje bowiem w granicach 150-300 złotych, to jego pomoc w opiece nad dziećmi jest nieoceniona.
Jeżeli zastanawiasz się, jaki termometr bezdotykowy wybrać, mamy dla Ciebie kilka porad. Przeglądając oferty zwróć szczególną uwagę na takie funkcje urządzenia, jak np. marker laserowy służący do oznaczania miejsca pomiaru, który znacząco ułatwia przeprowadzanie badania. Termometr, aby pokazać prawidłowy wynik, potrzebuje kawałka obszaru odsłoniętego od włosów. Obszar ten powinien mieć około dwa centymetry średnicy, a bez markera niekiedy trudno trafić w tak niewielki fragment skóry, co rodzi ryzyko odczytania błędnego pomiaru – wystarczy, że w zakres mierzonego odcinka wejdzie kępka włosów, aby wynik został mocno zaburzony. Standardem w termometrach bezdotykowych jest ponadto wyświetlacz ciekłokrystaliczny, na którym wyświetlany wynik powinien mieć dokładność nie mniejszą niż plus minus 0,1 stopnia celsjusza. Wybierając termometr bezdotykowy dla swojego dziecka, zwracaj też uwagę na takie przydatne funkcje jak dźwiękowa bądź optyczna sygnalizacja gorączki czy możliwość zapisu wyników badań w pamięci wewętrznej – ta opcja umożliwi ci śledzenie przebiegu choroby oraz dostrzeżenie pogorszenia lub poprawy. Tego typu dodatkowe moduły zwiększają co prawda koszt urządzenia, ale w opiece nad małymi dziećmi mogą okazać się bardzo pomocne.
Obecnie termometry bezdotykowe cieszą się ogromnym powodzeniem, dlatego coraz więcej przedsiębiorców wprowadza na rynek swoje egzemplarze. Jaki termometr bezdotykowy wybrać spośród tysięcy innych dostępnych w sprzedaży? Trzeba przede wszystkim pamiętać o tym, że urządzenia kuszące bardzo niską ceną przeważnie są produkowane poza Europą, a ich niewielki koszt związany jest z kiepską jakością. Z tego względu znacznie lepszym wyjściem jest jednorazowa inwestycja w droższy sprzęt uznanej marki, który poza jakością wykonania oferuje także lepsze parametry techniczne.
Istotnym problemem w przypadku termometrów bezdotykowych jest zależność pomiaru od pewnych czynników, takich jak pot na czole, zrogowaciały naskórek, czy włosy zachodzące w zakres pomiaru. Z ostatnią zmorą można się łatwo uporać, kupując sprzęt wyposażony w marker laserowy, o czym już wspominaliśmy. Co jednak zrobić w przypadku gdy na czole wystąpi pot, który w naturalny sposób obniża temperaturę skóry i w ten sposób zaburza prawidłowy odczyt? Albo gdy naskórek na czole jest przetarty, a w związku z tym zaburzona jest jego struktura i ciepłota? Jaki termometr bezdotykowy nada się wówczas najlepiej do użytku? Na rynku dostępne są urządzenia umożliwiające pomiar temperatury na powiece bądź oku, które eliminują wyżej wspomniane problemy, oko bowiem nie poci się i najszybciej oddają temperaturę właściwą. Pamiętaj jednak, że taką możliwość oferują tylko nieliczne termometry bezdotykowe i na pewno nie na leżą do tego grona urządzenia z niższej półki cenowej. Wykonywanie pomiaru na oku zwykłym termometrem bezdotykowym może okazać się niebezpieczne, dlatego uważnie wczytaj się w instrukcję i sprawdź, czy twój model umożliwia taką możliwość. Termometr dający możliwość dokonywania pomiarów na oku nie wysyła żadnych wiązek promieniowania, lecz działa w systemie LED, jest więc całkowicie bezpieczny.
Na co jeszcze zwracać uwagę przy wyborze sprzętu do pomiaru temperatury, jaki termometr bezdotykowy wybrać? Urządzenia bezdotykowe mają to do siebie, że do wykonania prawidłowego pomiaru wymagają, aby zbliżyć je do ciała na odpowiednią odległość, która różni się w poszczególnych modelach. Z tego względu zachęcamy do czytania instrukcji, gdzie taka podstawowa informacja zawsze jest wyszczególniona. Dokonanie pomiaru z odległości innej, niż wskazana, może wpłynąć na wiarygodność wyniku, dlatego najlepiej rozejrzeć się za przyrządem wyposażonym w sensor odległości pomiaru.
Co więcej, dobry termometr powinien być wyposażony w opcję automatycznej kalibracji temperatury otoczenia względem temperatury ciała. Kalibracja, mówiąc najprościej, oznacza czas potrzebny do tego, aby termometr dostosował się do panującej wokół temperatury. Jeżeli przykładkowo przechowujemy sprzęt w ciepłej kuchennej szafce, a następnie przenosimy go do dobrze przewietrzonego pokoju w którym leży pacjent, wówczas jego temperatura różni się od temperatury otoczenia i pomiar wyjdzie błędny. Brak kalibracji bardzo źle wpływa na dokładność badania, a większość termometrów potrzebuje aż trzydziestu minut na dostosowanie się do nowych warunków. Najlepiej więc poszukać przyrządu zapewniającego szybką adaptację do temperatury otoczenia, a także wyposażonego w automatyczną bądź szybką ręczną kalibrację.
Jak używać termometr bezdotykowy?
Choć termometry bezdotykowe uznawane są za sprzęt najnowocześniejszy i oferujący największą dokładność pomiaru, wiele osób narzeka na nie twierdząc, że są niedokładne, pokazują co chwilę różne temperatury oraz wykazują rozbierzności w porównaniu z innymi termometrami. Skąd biorą się takie problemy?
W urządzeniach tego typu bardzo ważne jest, aby ściśle przestrzegać zaleceń zawartych w instrukcji. A więc, jak używać termometr bezdotykowy? Przede wszystkim istotne jest, aby wykonywać pomiar w odpowiedniej odległości od powierzchni skóry. Niektórzy producenci zalecają dystans w granicach 2-5 centymetrów, inni zaś rekomendują długość zawierającą się w przedziale 4-8 centymetrów. Możesz oczywiście zainwestować w przyrząd wyposażony w sensor odległości pomiaru, ale to rzecz jasna wpłynie na cenę produktu.
Niezwykle ważną, kluczową kwestią jest miejsce wykonywania pomiaru. Gdzie przykładać termometr bezdotykowy? Najlepszym miejscem do tego przeznaczonym jest sam środek czoła, gdyż jest to obszar pozbawiony włosów oraz znajduje się w bliskiej odległości mózgu – najwrażliwszego i najważniejszego narządu w ciele człowieka. Co więcej, głowa jest przeważnie pierwszym miejscem w organizmie, gdzie w przypadku gorączki wzrasta temperatura. Co ciekawe, w niektórych termometrach bezdotykowych miejsce to może się delikatnie różnić. A więc, gdzie przykładać termometr bezdotykowy, jeśli nie do czoła? Taką informację znajdziesz w instrukcji. W niektórych przypadkach będzie to skroń, niektóre urządzenia zaś wymagają nawet wykonywania podczas pomiaru ruchu między skronią a górną częścią czoła.
Jakich zasad ponadto przestrzegać, jak używać termometr bezdotykowy? Zawsze sprawdzaj, czy skóra na czole osoby badanej jest czysta i sucha, gdyż ma to spory wpływ na wiarygodność wyniku. Najlepiej nie wykonywać pomiarów bezpośrednio po kąpieli, płaczu, karmieniu, intensywnej aktywności czy zaraz po powrocie z dworu – skóra malucha jest wówczas wilgotna i zabrudzona, a więc wynik wyjdzie zafałszowany.
Nie zapominaj o prawidłowym przechowywaniu sprzętu – bezdotykowy termometr należy przechowywać w suchym miejscu, w którym wilgotność nie przekracza 85%, a więc łazienka zdecydowanie odpada. Uważaj także, aby nie doprowadzić do zabrudzenia szkiełka pokrywającego soczewkę, gdyż jest to najdelikatniejszy element urządzenia i bez niego nie wykonasz dobrego pomiaru. W razie zatłuszczenia, wyczyść je zgodnie z zaleceniami producenta.
To już wszystkie porady, jakie dla Ciebie przygotowaliśmy. Mamy nadzieję, że niniejszy artykuł pozwoli ci na wybór idealnego termometru bezdotykowego!