Mononukleoza – przyczyny, objawy i leczenie

Autor: mgr Dominik Kaźmierczak
Dodano dnia 23-03-2021

Kliknij tutaj aby powrócić
na poprzednią stronę

Mononukleoza to choroba zakaźna wywołana przez wirusa Epsteina-Barr (w skrócie EBV) należącego do rodziny Herpesviridae. Infekcja rozwija się powoli, gdyż czas inkubacji patogenu wynosi od 30 do 50 dni. Na mononukleozę najczęściej chorują dzieci w wieku od 2. do 7. roku życia, nastolatki i młodzi dorośli, a im późniejszy wiek zachorowania, tym gorszy przebieg – najcięższe objawy obserwuje się u dorosłych po 35. roku życia. Dobrą wiadomością jest to, że przechorowanie mononukleozy oznacza nabycie trwałej odporności na wirusa EBV, jednak już do końca życia jest się jego nosicielem – patogen pozostaje w organizmie w postaci utajonej.

Mononukleoza – przyczyny

Wirus Epsteina-Barr, który wywołuje mononukleozę, jest niezwykle rozpowszechniony w społeczeństwie. Szacuje się, że aż 96-99 % dorosłych osób miało w przeszłości kontakt z tym patogenem, jednak u większości z nich zakażenie przebiegło bezobjawowo. Wirus przenosi się przez ślinę, dlatego mononukleoza nazywana jest zamiennie "chorobą pocałunków". Jedyną obroną przed podstępnym zarazkiem jest przestrzeganie higieny, gdyż wirus EBV może być obecny w ślinie i zarażać jeszcze przez 6 miesięcy po ustąpieniu symptomów, a u niektórych osób aktywny jest całymi latami. Mononukleozą można zarazić się także podczas transfuzji krwi.

Mononukleoza – objawy

Objawy infekcji, jeżeli już się pojawią, bardzo łatwo pomylić ze zwykłym przeziębieniem, grypą bądź lekkim zapaleniem migdałków, zwłaszcza u dzieci. Do ich spektrum zalicza się przede wszystkim ból głowy i gardła, bóle mięśniowe i stawów, ogólne zmęczenie, uczucie ogólnego "rozbicia", podwyższona temperatura ciała, katar czy łamanie w kościach. Czasami choroba pocałunków ma znacznie ostrzejszy przebieg i objawami przypomina anginę – migdałki ulegają powiększeniu, pojawia się silny ból gardła i wysoka temperatura. Jak zatem wykryć mononukleozę? Na szczęście po kilku dniach od pierwszych mylących symptomów przeważnie pojawiają się następujące objawy charakterystyczne dla choroby wywołanej wirusem Epsteina-Barr:

- wysoka gorączka dochodząca niekiedy do 40°C, utrzymująca się przeważnie do dwóch tygodni,

- silny ból gardła, przekrwienie i rozpulchnienie błony śluzowej gardła oraz powiększone migdałki podniebienne z nalotem o białej barwie i mdłej woni,

- rozległa limfadenopatia, powiększeniu ulegają zwłaszcza węzły chłonne w okolicach szyi, ale też pod żuchwą, pod pachami oraz w pachwinach – wielkością dorastają do rozmiarów włoskiego orzecha, są twarde i bolesne przy dotyku,

- katar,

- obrzęk w okolicach powiek, łuków brwiowych i nasady nosa (tzw. objaw Glanzmanna),

- u połowy chorych na mononukleozę występuje powiększenie śledziony objawiające się bólem brzucha po lewej stronie tuż pod żebrami,

- w przypadku przedostania się wirusa EBV do wątroby chory na mononukleozę może zaobserwować u siebie objawy żółtaczki,

- u dzieci w przebiegu mononukleozy może pojawić się zwiewna wysypka,

- wysypkę w przebiegu mononukleozy może ponadto wywołać przepisany przez lekarza antybiotyk (ampicylina lub amoksycylina) w przypadku, gdy lekarz uzna, że przyczyną gorszego samopoczucia jest infekcja bakteryjna gardła.

Mononukleoza – leczenie

Leczenie mononukleozy jest wyłącznie objawowe, gdyż nie istnieją obecnie leki dedykowane tej chorobie. Organizm musi sam zwalczyć infekcję, ale przebieg schorzenia można skutecznie złagodzić, stosując m.in. leki przeciwgorączkowe takie jak paracetamol czy ibuprofen, które przy okazji łagodzą bóle głowy i mięśni – częstych towarzyszy mononukleozy. W przypadku bólu gardła poza doustnymi środkami warto stosować preparaty działające miejscowo w formie aerozolu (lidokaina, benzydamina) bądź w postaci płukanek (np. napar z szałwii czy diklofenak). W przypadku nasilonego kataru pomocne mogą okazać się środki obkurczające błonę śluzową nosa (przykładowo oksymetazolina). W ciężkich stanach wykorzystywany jest acyklovir będący lekiem przeciwwirusowym, zaś w przypadku nasilonej duszności może zostać wdrożona sterydoterapia systemowa.

Leczenie farmakologiczne to jedynie wsparcie kuracji, której podstawą jest oszczędny tryb życia, czyli głównie wypoczynek w łóżku (zwłaszcza do momentu opadnięcia gorączki). Ponadto chory na mononukleozę powinien przyjmować dużo płynów, aby nie dopuścić do odwodnienia organizmu i stosować lekkostrawną dietę, aby nie podrażniać obolałego gardła i nie obciążać zbytnio wątroby – podstawą powinny być przecierane zupy. Warto też zadbać o odpowiednie nawilżenie powietrza w pokoju chorego, a do wody w nawilżaczu dodawać olejki eteryczne wpływające na zmniejszenie obrzęku śluzówki nosa (np. olejek sosnowy, lawendowy, eukaliptusowy czy miętowy).

18. Październik, 2021 0

Czytaj więcej

Czym właściwie jest starzenie się organizmu?

Istnieje wiele teorii, które starają się wytłumaczyć przyczyny starzenia. Ważniejsze jednak jest skupienie się na tym jak samo starzenie przebiega i jakie ma konsekwencje...

14. Październik, 2021 0

Czytaj więcej

Jak olejki CBD wpływają na odporność?

Badania nad CBD nabierają tempa w ostatnich latach, odkrywając przed nami nowe, zaskakujące właściwości tej niezwykłej substancji. Jednym z najświeższych odkryć naukowców jest wpływ CBD na odporność.

04. Grudzień, 2020 0

Czytaj więcej

Czy warto stosować preparaty z CBD na poprawę odporności? Sprawdzamy

CBD przypisuje się coraz więcej korzystnych dla zdrowia właściwości. Jedną z nich jest wspieranie odporności. Czy popularne suplementy faktycznie wpływają na siły obronne organizmu? Sprawdź!

21. Czerwiec, 2022 1

Czytaj więcej

Tabletki na potencję bez recepty? Jakie leki na erekcję? Jak dzałają?

Tabletki na potencję dostępne od ręki uznawane są za mniej skuteczne niż dedykowane temu problemowi leki na receptę. Wszystko zależy jednak od ich składu. Sprawdź, na które preparaty bez recepty warto zwrócić uwagę!

08. Listopad, 2021 0

Czytaj więcej

Rola mikrobioty jelitowej i znaczenie probiotyków

Co to jest mikrobiota jelitowa? Na czym polega dysbioza mikrobioty? Czym są probiotyki oraz jak ważny jest wybór odpowiedniego produktu? Tego i kilku innych rzeczy dowiesz się z poniższego artykułu.

18. Październik, 2021 0

Czytaj więcej

Czym właściwie jest starzenie się organizmu?

Istnieje wiele teorii, które starają się wytłumaczyć przyczyny starzenia. Ważniejsze jednak jest skupienie się na tym jak samo starzenie przebiega i jakie ma konsekwencje...

14. Październik, 2021 0

Czytaj więcej