Pięciolatek ma średnio aż 3 zęby z próchnicą, a 90% dzieci w wieku szkolnym ma ubytki w zębach. Jako przyczyny podaje się niewłaściwą pielęgnację i dietę kilkulatków. Zęby mleczne są słabiej utwardzone (zmineralizowane) niż zęby stałe, dlatego próchnica łatwiej je atakuje. Część rodziców łudzi się, że pożegnają próchnicę w momencie wypadnięcia ubytków. Niestety, bakterie powodujące ubytki przenoszą się na zęby stałe. Popsute zęby to także obniżona odporność, gorsze wyniki badań krwi i stany podgorączkowe.
Kiedy zacząć mycie zębów?
Mycie zębów najlepiej zacząć jak najwcześniej. Już w pierwszych tygodniach życia wskazane jest przemywanie dziąseł i języka niemowlaka za pomocą wacika bądź wyjałowionej gazy nasączonej przegotowaną wodą (lub rozcieńczonym naparem rumiankowym). Taką “szczoteczką” należy przesuwać po dziąsłach od strony języka i warg. Szczególnie wskazane jest to po wieczornym karmieniu, bez względu na to czy dziecko jest karmione piersią czy butelką. Szczotkowanie może być połączone z masażem dziąseł w czasie bolesnego ząbkowania.
Jaką szczotkę do mycia pierwszych zębów wybrać?
Po pojawieniu się pierwszych ząbków warto zakupić specjalną szczoteczkę dla niemowląt. Najwygodniejsza jest taka, którą nakłada się na palec. Gdy zębów jest więcej należy zaopatrzyć się w zwykłą szczoteczkę dla właściwego przedziału wiekowego (dobraną do rozmiaru jamy ustnej dziecka - szczotka nie może być za duża). Trzeba pamiętać, że szczotkę należy wymieniać po każdej chorobie maluszka bądź kontakcie z chorobotwórczymi drobnoustrojami, np. przenoszonymi przez zwierzęta bądź po upadku na podłogę.
Jaka jest prawidłowa technika mycia pierwszych zębów?
Szczotkowanie zębów u dziecka, zwłaszcza małego, może być przygodą. Maluchy zlizują pastę, gryzą szczotkę, próbują ją wypchnąć z jamy ustnej. Kiedy niemowlę przyzwyczai się do szczoteczki można przejść do właściwej higieny zębów. Zęby przednie myje się ruchami pionowymi z góry do dołu, pozostałe zęby należy czyścić ruchami w przód i tył. Zewnętrzne powierzchnie zębów należy szczotkować ruchem kolistym, a wewnętrzne ruchem wymiatającym. Higiena jamy ustnej powinna być delikatna, by nie podrażnić dziąseł i nie sprawiać maluszkowi bólu.
Warto zwrócić uwagę na to, by mycie zębów nie było połączone z zabawą w wannie pełnej kaczuszek, a czas mycia zębów był poświęcony tylko ich czyszczeniu (a dziecko się nie dekoncentrowało). Dzięki temu maluch zainteresuje się samym szczotkowaniem i nauczy prawidłowej techniki mycia.
Czym myć zęby niemowlaka?
Na początkowym etapie najlepsza do mycia jest sama woda bądź odrobina (wielkości pestki od wiśni bądź owocu porzeczki) dziecięcej pasty do zębów (dobranej zgodnie z oznaczeniem wiekowym na opakowaniu). Takie pasty często zawierają fluor (należy się upewnić, by jego zawartość nie była większa niż 500 ppm), który wnikając w cienkie i delikatne szkliwo zębów zaczyna chronić je przed próchnicą. Po wyszczotkowaniu mleczaków należy za pomocą czystej gazy zetrzeć pozostałości pasty. Warto również przetrzeć mokrą szczotką dziecięcy język. Jeśli dziecko zaczyna się krztusić warto wprowadzić używanie pasty (zwłaszcza z fluorem, którego nadmierne stężenie grozi powolnym odwapnianiem kości i niedoborami magnezu) dopiero gdy maluch będzie umiał pluć.
Jak chronić mleczne zęby przed próchnicą?
Próchnica butelkowa może być zmorą dla mleczaków. Pojenie dziecka słodką herbatą czy karmienie przed snem, kiedy dziecko zasypia ze smoczkiem butelki bądź brodawką w ustach to olbrzymie zagrożenie nawet dla najmocniejszego szkliwa. Bezwzględnie należy również unikać oblizywania łyżeczki bądź smoczka, którymi karmione jest dziecko. W ten sposób niemowlak wraz ze śliną otrzymuje bakterie sprzyjające rozwojowi próchnicy.
Kiedy należy się wybrać na pierwszą wizytę do dentysty?
Pierwsza wizyta u stomatologa powinna odbyć się wtedy, gdy wyrznie się pierwszy mleczak. Wtedy dentysta sprawdzi ustawienie siekacza (który wyrasta jako pierwszy) i zaproponuje kiedy polakierować mleczaki. Warto, by spotkanie odbyła się w gabinecie pedodonty, czyli stomatologa pracującego z dziećmi.
Dobry nawyk mycia zębów
Im wcześniej edukacja w zakresie mycia zębów będzie rozpoczęta, tym mniejsze ryzyko próchnicy w dorosłym życiu (oczywiście zakładając konsekwentną higienę jamy ustnej). Aby dziecko nie traktowało szczotkowania jako kary, warto zastosować kilka dobrych rad:
-
urozmaicać rytuał szczotkowania np. robieniem min przed lustrem, by maluch nie traktował tego, jako przykrego obowiązku;
-
jeśli dziecko nie przepada za szczotkowaniem warto spróbować odwrócić jego uwagę od tej czynności np. czyszcząc zęby ulubionej lalce;
-
dziecko chętniej będzie myło zęby, jeśli jego rodzic będzie to robił w tym samym czasie, w ten sposób łatwiej wejdzie mu to w nawyk;
-
jeśli maluch samodzielnie wybierze szczotkę chętniej jej później będzie używał;
-
jeśli dziecko chce umyć zęby samodzielnie nie trzeba mu tego zabraniać, ale później warto doczyścić zakamarki, które pominęło. W pełni samodzielne mycie zębów powinno nastąpić koło 8-10 roku życia.