Brak odpowiedniej dawki witamin i minerałów w diecie uniemożliwia prawidłowe funkcjonowanie organizmu osoby dorosłej, łatwo więc można sobie wyobrazić jak bardzo negatywny wpływ ma on na ustrój dziecka, które dopiero się rozwija. Witaminy i minerały są małemu człowiekowi bezwzględnie potrzebne do prawidłowego rozwoju, wzrostu oraz dobrego stanu zdrowia. Sprawdź jak zapobiegać ich niedoborom i zapewnij swojemu malcowi zdrowy start w przyszłość!
Znaczenie witamin i minerałów w rozwoju dziecka
Witaminy są ciekawą grupą związków organicznych, gdyż nie stanowią źródła energii dla ustroju człowieka, a mimo to są niezbędne dla jego prawidłowego funkcjonowania. Co więcej, za wyjątkiem witaminy D, organizm nie potrafi ich samodzielnie wytwarzać, muszą więc być dostarczane wraz z pokarmem. Niedobory witamin uniemożliwiają normalne funkcjonowanie nawet osobom dorosłym, które posiadają w pełni wykształcony system immunologiczny, a fazę wzrostu mają już dawno za sobą. Awitaminoza prowadzić może u nich do chorób takich jak beri-beri, pelagra, niedokrwistość złośliwa, szkorbut, kurza ślepota, czy nawet nowotwór – co roku w Polsce odnotowuje się około 25 tys. zgonów na nowotwory żywieniowo-zależne. Dlatego dziecko, u którego dopiero rozwijają się wszelkie narządy i system odpornościowy, które rośnie i jest pod każdym względem delikatniejsze i słabsze niż dorośli, musi regularnie otrzymywać odpowiednią dawkę tych związków. Awitaminozy u dzieci pojawiają się szybciej oraz wiążą się ze znacznie poważniejszymi skutkami. Witaminy i minerały są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania komórek, tkanek i narządów, stanowią budulec kości, zębów, skóry i włosów, biorą udział w wielu procesach metabolicznych, a także regulują gospodarkę wodno-elektrolitową oraz kwasowo-zasadową w organizmie. Mały człowiek jest szczególnie wrażliwy na ich braki, gdyż są one niezbędne do budowania nowych struktur oraz prawidłowego rozwoju.
Wpływ witamin i minerałów na rozwój dzieci oraz skutki ich niedoboru
Witaminy takie jak A, B, C, D, E i K oraz minerały w postaci wapnia, fosforu, magnezu, żelaza i cynku są absolutnie niezbędne dla prawidłowego rozwoju i zdrowia maluchów.
W przypadku niedoboru niektórych witamin, szkody dla zdrowia dziecka mogą być nawet nieodwracalne. Za przykład podajmy powszechnie znaną chorobę wieku dziecięcego, jaką jest krzywica – przypadłość wywołana najczęściej niedoborem witaminy D, która jest niezbędna w procesie przyswajania wapnia i fosforu, mineralizacji tkanki kostnej oraz prawidłowego kształtowania się układu kostnego. Skutkami krzywicy są więc zmiany w układzie kostnym takie jak m.in. skolioza czyli skrzywienie kręgosłupa, bruzda Harrisona objawiająca się rozmiękaniem kości i charakterystycznym wciągnięciem żeber, pogłębienie kifozy i lordozy, płaskostopie, klatka piersiowa ptasia lub lejkowata i wiele innych. Witamina D jest szczególnie ważna dla rozwoju dziecka, gdyż jej brak może poskutkować opóźnieniem wzrostu i upośledzeniem odporności. Co prawda jest ona jedyną witaminą wytwarzaną przez organizm, a jej produkcja odbywa się w skórze pod wpływem działania promieni słonecznych, ale w ponurym okresie jesienno-zimowym, kiedy spada odporność i rośnie liczba infekcji, konieczne jest jej dostarczanie wraz z pokarmami bądź specjalnymi suplementami.
Równie groźne konsekwencje wiążą się z niedoborem witaminy A. Jest ona związkiem chemicznym, który pełni kluczową rolę w procesach widzenia, a także wpływa znacząco na wzrost i rozwój ciała poprzez warunkowanie powstawania nowych komórek. Ponadto wspiera działanie układu odpornościowego poprzez swoje pozytywne oddziaływanie na grasicę, w której dochodzi do dojrzewania limfocytów T - komórek odpowiedzialnych za formowanie odpowiedzi odpornościowej organizmu. Tak więc poważne braki tego składnika w ustroju będą skutkowały takimi komplikacjami jak wysychanie skóry, łuszczenie się komórek nabłonka, suchość rogówki, suchość i zgrubienie spojówek, zapalenie brzegów powiek, czy kurza ślepota czyli niedowidzenie po zapadnięciu zmroku. W skrajnych przypadkach niedoboru może dojść nawet do całkowitej ślepoty lub zahamowania wzrostu dziecka.
Znacznym wpływem na odporność organizmu charakteryzuje się też witamina E, która ponadto posiada potencjał antynowotworowy wynikający ze zdolności do zwalczania wolnych rodników – reaktywnych cząsteczek uszkadzających komórki. Jeżeli jej niedobór występuje już w okresie ciąży, niemowle może borykać się przy narodzinach z takimi problemami jak niska masa, zaburzenia nerwowo-mięśniowe, zwiększone ryzyko wystąpienia ślepoty, anemii, osłabienia, czy wypadania włosów. Podobnymi właściwościami antyoksydacyjnymi i zwiększającymi odporność organizmu wyróżnia się witamina C. Związek ten pomaga też w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego, zwiększa przyswajanie żelaza oraz zmniejsza uczucie zmęczenia i znużenia. Jego niedobór objawia się zazwyczaj częstymi przeziębieniami i infekcjami, suchą skórą oraz samoistnymi krwotokami. Witaminy z grupy B odpowiadają natomiast przede wszystkim za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, trawiennego i odpornościowego, wspieranie funkcji psychologicznych i prawidłowe funkcjonowanie mózgu. Dzięki utrzymywaniu odpowiedniego metabolizmu żelaza, likwidują uczucie znużenia i zmęczenia. Nieporządanymi skutkami niedoboru związków tej grupy może być m.in. drżenie rąk, rany na języku i ustach, popękana i łuszcząca się skóra warg, wypadanie włosów, zmiany zapalne skóry i błony śluzowej jamy ustnej, anemia, chudnięcie, a także depresja, bezsenność oraz obniżenie nastroju. Witamina K z kolei ma spory wpływ na rozwój kości, gdyż bierze udział w syntezie białek tkanki kostnej. Do tego odznacza się działaniem antybakteryjnym, przeciwbólowym i przeciwgrzybiczym. Niedobór tego związku występuje głównie u noworodków i niemowląt do 4 miesiąca życia, w późniejszym okresie zdarza się niezwykle rzadko, gdyż odpowiednie jego dawki są z łatwością dostarczane wraz z żywnością. Nie zapominajmy o równie ważnych dla zrównoważonego rozwoju dziecka minerałach takich jak wapń, fosfor, cynk, magnez czy żelazo, które są niezbędne dla prawidłowego wzrostu ciała, kształtowania się szkieletu i zębów, funkcjonowania układów mięśniowego, nerwowego, naczyniowego i odpornościowego, a także dla właściwego funkcjonowania lub produkcji wielu hormonów.
Jak więc widzimy, lista szkodliwych skutków związanych z niedoborami witamin i minerałów jest długa. Pamiętajmy, że nawet niewielkie braki tych cennych związków wpływają niekorzystnie na rozwój wielu układów, zwłaszcza nerwowego, kostno-stawowego i immunologicznego, a skutki mogą okazać się długofalowe i trudne lub niemożliwe do usunięcia w późniejszym czasie. Dlatego bardzo ważne jest, aby zadbać o zbilansowaną dietę dziecka bogatą w warzywa i owoce, którą warto uzupełnić dodatkowo odpowiednią suplementacją.
Zapobieganie niedoborom witamin i minerałów
Lepiej nie czekać na alarmujące zmiany w zachowaniu maluszka takie jak rozdrażnienie lub apatię i senność, częstsze infekcje, zmiany na skórze czy utratę apetytu – zbilansowana dieta bogata przede wszystkim w dużą ilość warzyw i owoców pomoże uniknąć niepotrzebnego ryzyka pojawienia się objawów niedoboru jakiejś witaminy lub minerału. A jakie produkty spożywcze najlepiej zaspokoją owe braki? To zależy oczywiście od jego rodzaju. Witaminę A znajdziemy m.in. w marchewce, jajach, pietruszce i dyni, witaminę E w orzechach, tranie, oliwie z oliwek czy roślinach strączkowych, witaminę C w owocach dzikiej róży, porzeczkach, cytrusach, kiwi i warzywach kapustnych, witaminę D w jajach, maśle, mleku, serach i rybach, witaminę B w wątróbkach, mięsie, mleku i żółtkach jaj, zaś witaminę K w zielonych warzywach takich jak brokuły, brukselki, sałata czy natka pietruszki. Mleko i jego przetwory są też bogate w wapń, natomiast ryby, mięso, ciemne pieczywo i jaja w fosfor, cynk i żelazo. W zbilansowanej diecie nie może również zabraknąć przetworów zbożowych, orzechów i kakao, będących bogatym źródłem magnezu.
Każdy jednak doskonale wie, że większość wyżej wymienionych produktów jest trudno dostępna w okresie jesienno-zimowym, kiedy odporność szwankuje, a organizm łatwo łapie infekcje. Ponadto utrzymanie zbilansowanej diety bogatej we wszystkie potrzebne składniki nie jest takie proste, warto więc wspomóc się suplementami zawierającymi najważniejsze dla rozwoju i zdrowia dziecka witaminy i minerały skoncentrowane w jednym miejscu. Jest to wskazane zwłaszcza w okresie grypy i przeziębień, w czasie intensywnego wzrostu bądź wytężonego wysiłku fizycznego lub umysłowego. Szczególnie godne polecenia są słomki z witaminami do picia VitaSip zawierające wszelkie niezbędne dla prawidłowego rozwoju, wzrostu i zdrowia dziecka witaminy i minerały o których wspominaliśmy wcześniej, dodatkowo zaś posiadają bardzo atrakcyjną dla maluchów formę. Po umieszczeniu ich w szklance wody, szybko zamieniają ją we wspaniały, zdrowy, owocowy napój, który każde dziecko wypije bez grymaszenia. Co więcej, słomki z witaminami do picia VitaSip nie zawierają cukru, glutenu i laktozy oraz są całkowicie bezpieczne dla najmłodszych ze względu na specjalnie wyspecjalizowany kształt.