Według danych Narodowego Funduszu Zdrowia w 2018 r. w Polsce żyło 9,9 mln dorosłych osób z nadciśnieniem tętniczym, którzy stanowili 31,5% dorosłej populacji osób. Co więcej pośród osób powyżej 65 roku życia nadciśnienie występuje aż w 75% przypadków1.
Czym jest nadciśnienie?
Nadciśnienie tętnicze to dolegliwość charakteryzująca się wysokim ciśnieniem krwi w układzie naczyń krwionośnych. Według wytycznych Europejskiego Towarzystwa Hipertensjologii (ESH) mówimy o nadciśnieniu gdy ciśnienie przekracza 140 mmHg w przypadku ciśnienia skurczowego oraz 90 mmHg w przypadku ciśnienia rozkurczowego. Wyróżnia się następujące rodzaje ciśnienia ze względu na wartość pomiaru2:
- Optymalne ciśnienie krwi - wynik pomiaru poniżej 120 mmHg ciśnienie skurczowe, 80 mmHg ciśnienie rozkurczowe.
- Prawidłowe ciśnienie krwi – wynik pomiaru w granicach 120 – 129 mmHg ciśnienie skurczowe, 80 – 84 mmHg ciśnienie rozkurczowe.
- Wysokie prawidłowe ciśnienie krwi – wynik pomiaru w granicach 130 – 139 mmHg ciśnienie skurczowe, 85 – 89 mmHg ciśnienie rozkurczowe.
- Nadciśnienie tętnicze 1. stopnia - wynik pomiaru w granicach 140 – 159 mmHg ciśnienie skurczowe, 90 – 99 mmHg ciśnienie rozkurczowe.
- Nadciśnienie tętnicze 2. stopnia - wynik pomiaru w granicach 160 – 179 mmHg ciśnienie skurczowe, 100 – 109 mmHg ciśnienie rozkurczowe.
- Nadciśnienie tętnicze 2. stopnia - wynik pomiaru powyżej 180 mmHg ciśnienie skurczowe, 110 mmHg ciśnienie rozkurczowe.
Za nadciśnienie uważane są trzy ostatnie rodzaje ciśnienia krwi.
Jakie są czynniki wpływające na nadciśnienie?
Główną przyczyną powstawania nadciśnienia tętniczego wśród populacji jest otyłość oraz podeszły wiek. Warto zwrócić także uwagę na używki, czyli papierosy oraz nadmierne spożywanie alkoholu, które także wpływają na wysokość ciśnienia krwi. Nadmierne spożywanie soli bądź brak aktywności fizycznej również może przejawiać się w postaci nadciśnienia. Dodatkowo wysokie ciśnienie może występować w przypadku chorób, takich jak choroby nerek, choroby tętnic nerkowych, zespół Cushinga czy zwężenie aorty.
Jakie są zalecenia Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego?
PTNT czyli Polskie Towarzystwo Nadciśnienia tętniczego wydało zalecenia dotyczące leczenia nadciśnienia tętniczego u chorych w wieku podeszłym. Podkreślono, że intensywne leczenie w tej grupie wiekowej istotnie zmniejsza liczbę udarów oraz umieralność z przyczyn sercowo-naczyniowych. Na podstawie przeanalizowanych wyników badań klinicznych stwierdzono, że pacjenci poniżej i powyżej 65. roku życia odnoszą taką samą korzyść z obniżenia ciśnienia tętniczego. Podstawowe zasady leczenia niefarmakologicznego NT u osób starszych są takie same, jak w młodszych grupach wiekowych, należy jednak pamiętać o ograniczeniach ruchowych w tej grupie wiekowej.3 Oprócz leczenia farmakologicznego zaleca się znormalizować masę ciała pacjenta, ograniczyć spożycie soli, zaprzestać nadużywania alkoholu oraz palenia papierosów oraz wprowadzenie aktywności fizycznej 20 do 40 minut dziennie o intensywności 60 – 75% tętna maksymalnego.
Jaki ciśnieniomierz wybrać do samokontroli?
Samokontrola jest niezwykle istotna w leczeniu nadciśnienia tętniczego. W głównej mierze składa się na to domowy pomiar ciśnienia krwi ciśnieniomierzem. Możemy wyróżnić:
- Ciśnieniomierze naramienne automatyczne – czyli ciśnieniomierze, których mankiet zakładamy na ramię, a ciśnieniomierz sam dokonuje pomiaru.
- Ciśnieniomierze naramienne półautomatyczne – to ciśnieniomierze, których mankiet zakładamy na ramię, a za jego pompowanie odpowiada sam pacjent.
- Ciśnieniomierze nadgarstkowe – ciśnieniomierze zakładane na nadgarstek pacjenta.
- Ciśnieniomierze manualne – ciśnieniomierze, najczęściej używane przez lekarzy. Pomiar wyliczany jest przez osobę mierzącą na podstawie manometru.
Za najdokładniejsze uważa się naramienne ciśnieniomierze automatyczne i takie też rekomendują lekarze oraz farmaceuci. Warto zwrócić uwagę na:
- Walidację kliniczną ponieważ tylko ciśnieniomierze z walidacją dają pewność, że ciśnienie zostało zmierzone prawidłowo, a wyniki są prawidłowe.
- Rozmiar mankietu pasujący do rozmiaru ramienia.
- Duży wyświetlacz dla komfortowego odczytu pomiaru.
- Wykrywanie nieregularnej pracy serca, która może wpływać na wynik pomiaru.
- Pamięć pomiarów z datą i godziną dla lepszej kontroli ciśnienia.
Warto pamiętać, że są ciśnieniomierze na rynku posiadające możliwość wykrycia migotania przedsionków, możliwości podłączenia do komputera czy łączności z aplikacją w telefonie za pomocą modułu Bluetooth.
1 https://www.nfz.gov.pl/aktualnosci/aktualnosci-centrali/raport-nfz-nadcisnienie-tetnicze,7352.html
2 https://www.medonet.pl/choroby-od-a-do-z/choroby-ukladu-krazenia,nadcisnienie---przyczyny--objawy-i-leczenie--jak-wykonac-pomiar-,artykul,1671131.html
3 https://journals.viamedica.pl/forum_zaburzen_metabolicznych/article/view/44593/35459