Podagrycznik pospolity zwany też potocznie kurzą stopką, zielem diabelskiej stopki bądź barszcznicą to roślina, która rośnie powszechnie we wszystkich regionach Europy, a ponadto w zachodniej Azji, Ameryce Północnej oraz w klimacie oceanicznym. Jego niezwykłe właściwości wykorzystywali już Neandertalczycy, którzy stosowali ziele do łagodzenia bólu i leczenia zdeformowanych stawów. W średniowieczu podagrycznik uprawiany był powszechnie przez mnichów w przyklasztornych ogrodach i pełnił funkcję warzywa bądź przyprawy. Pełne uznanie za wartościowy surowiec zielarski zyskał jednak dopiero na przełomie XIX i XX wieku za sprawą słynnego szwajcarskiego fitoterapeuty i księdza - Johanna Kunzle. Uzdolniony zielarz zaczął stosować podagrycznik pospolity do leczenia schorzeń stawów, żylaków, czy podagry – właśnie stąd wywodzi się polska nazwa rośliny. Obecnie ziele diabelskiej stópki znalazło szereg innych zastosowań, o których wiele osób nie zdaje sobie najmniejszej sprawy. Sprawdź, na co pomaga podagrycznik i jak go stosować!
Podagrycznik pospolity – na co pomaga?
Podagrycznik pospolity zasłynął jako lek wspomagający leczenie podagry, czyli inaczej mówiąc artretyzmu bądź dny moczanowej. Choroba objawia się dotkliwym bólem oraz zniekształceniem stawów, a kończy przeważnie niesprawnością ruchową oraz zajęciem innych narządów, takich jak np. nerki. Przyczyny schorzenia leżą w nieprawidłowych mechanizmach przemiany materii, które prowadzą do odkładania się soli kwasu moczowego w tkankach. Współczesne badania potwierdziły silne działanie przeciwzapalne oraz przeciwreumatyczne (przeciwagregacyjne) podagrycznika – ziele przyspiesza usuwanie kwasu moczowego z organizmu, a ponadto poprawia zaburzone mechanizmy przemiany materii, które stanowią przyczynę choroby.
Choć roślina kojarzona jest głównie jako panaceum na choroby reumatyczne, bóle stawów i nerwu kulszowego, a także podagrę (skąd zresztą wywodzi się jej polska nazwa), z czasem znalazła zastosowanie w wielu innych obszarach.
Oto pełna lista zastosowań kurzej stopki:
- Łagodzi choroby układu pokarmowego, w tym zaburzenia funkcjonowania jelit objawiające się naprzemiennymi biegunkami i zaparciami, a ponadto przyspiesza trawienie, ułatwiając zrzucanie zbędnych kilogramów.
- Pomaga w leczeniu schorzeń układu moczowego takich jak kamica nerkowa bądź stany zapalne pęcherza moczowego.
- Wspiera funkcjonowanie wątroby dzięki właściwościom oczyszczającym i odtruwającym. Może też zostać wykorzystany jako środek wspomagający w kuracji oczyszczającej, działa bowiem moczopędnie i przyspiesza trawienie.
- Posiada właściwości przeciwdrobnoustrojowe, hamując wzrost gronkowca złocistego, pałeczki zapalenia płuc, a także niektórych patogennych grzybów.
- Przyspiesza gojenie się ran.
- Działa uspokajająco i wyciszająco.
- Pomaga w leczeniu hemoroidów.
- Najprawdopodobniej posiada właściwości przeciwnowotworowe, działając cytotoksycznie na wiele odmian nowotworów (badania wciąż trwają).
- Ze świeżych liści podagrycznika można wykonać maseczkę łagodzącą trądzik.
Podagrycznik pospolity można ponadto wykorzystać w celach kulinarnych ze względu na korzenny smak oraz lekki marchewkowy zapach. Suszone ziele kurzej stopki to uniwersalna przyprawa, z kolei ze świeżych pędów zebranych wiosną można przyrządzić sałatkę. Jedna z nazw ziela to barszcznica – wynika to z faktu, że z łodyg i liści rośliny można ugotować zupę. Warto też przygotować sok z podagrycznika, który posiada właściwości odkwaszające.
Spożywanie podagrycznika pospolitego jest mocno wskazane ze względu na bogaty skład chemiczny rośliny. Ziele diabelskiej stopki zawiera takie substancje jak m.in. olejki eteryczne, duże ilości witaminy C, karoten, przeciwutleniacze w postaci flawonoidów, saponiny, cholinę, glikozydy flawonolowe, a także minerały: miedź, cynk, żelazo, mangan, bor, wapń, magnez i potas.
Jak wygląda podagrycznik pospolity?
Aby nie pomylić podagrycznika pospolitego z inną, podobną rośliną (np. dzięglem leśnym, barszczem zwyczajnym bądź świerząbkiem korzennym) warto dokładnie poznać jego budowę. Ziele diabelskiej stopki osiąga wysokość około 50-100 cm. Posiada nagą bądź skąpo owłosioną łodygę, pustą w środku i rozgałęziającą się ku górze. Aby odróżnić roślinę od "sobowtórów" warto również zwrócić uwagę na przekrój łodygi, który powinien mieć kształt trójkąta. Charakterystyczną cechą podagrycznika są nagie, pozbawione włosków liście, które przyrastają do łodygi w postaci trójlistnych pakietów. Na szczycie rośliny można zaobserwować drobne białe kwiaty tworzące duże, złożone baldachy.
Gdzie rośnie podagrycznik pospolity?
Podagrycznik pospolity rośnie praktycznie wszędzie - rolnikom oraz ogrodnikom jawi się jako trudny do wyplenienia chwast. Wyróżnia się szybkim tempem rozprzestrzeniania i niewielkimi wymaganiami, co do warunków bytowania. Niemniej jednak najczęściej zasiedla obszary wilgotne i zacienione. Najlepiej szukać go w wilgotnych i zacienionych lasach, niższych partiach gór, zaroślach czy rowach, ale łatwo spotkać go również we własnym ogrodzie, zwłaszcza w pobliżu ogrodzenia. Podagrycznik pospolity, ze względu na niewielkie wymagania, rośnie często nawet na wysypiskach odpadów.
Kiedy zbierać podagrycznik pospolity?
Podagrycznik pospolity kwitnie od maja do września, ale zbierać można go w okresie od wczesnej wiosny aż do późnej jesieni. W celach leczniczych wykorzystuje się zarówno liście, łodygi, kwiaty, nasiona jak i korzeń rośliny, jednak każdy z tych elementów pozyskujemy w innym czasie. Inaczej wygląda też obróbka i przechowywanie poszczególnych części podagrycznika.
Liście oraz łodygi rośliny można zbierać cały sezon. Obróbka tych elementów polega na suszeniu ich w przewiewnym, zaciemnionym miejscu bądź w temperaturze 30-40 stopni. Z kolei korzenie pozyskujemy wyłącznie jesienią – należy je oczyścić, opłukać, a następnie wysuszyć. W przypadku posługiwania się suszarką do usuwania wilgoci z korzeni nie należy przekraczać temperatury 45 stopni. Kwiaty należy zbierać w okresie kwitnienia, czyli w lipcu i sierpniu – suszenie wygląda dokładnie tak samo, jak w przypadku liści.
Jak stosować podagrycznik pospolity? Jak go przechowywać?
Suszone ziele podagrycznika pospolitego należy przechowywać w szczelnie zamkniętych pojemnikach. W takich warunkach surowiec może przetrwać do dwóch, bądź nawet trzech lat. Stosowanie podagrycznika jest bardzo proste – najpopularniejszym sposobem jest zaparzanie ziela i picie w formie naparu, ale można je również zmielić na proszek i dodawać do szejków. Podagrycznik można też spożywać na surowo jako aromatyczny dodatek do wszelkiego rodzaju potraw bądź zielonych soków.
ZOBACZ