Właściwa higiena jamy ustnej oraz regularne wizyty kontrolne u stomatologa nie zagwarantują pięknego uzębienia osobie, której jadłospis pozostawia wiele do życzenia. Dieta dla zdrowych zębów powinna składać się z produktów bogatych w wapń, fosfor, tłuszcze a także witaminy – zwłaszcza witaminy D, C i A. Z drugiej strony istnieje lista wyrobów, których wpływ na stan naszego uzębienia jest jednoznacznie wyniszczający i szkodliwy. Przeważnie są to artykuły spożywcze bogate w cukier stanowiący doskonałą pożywkę dla bakterii wywołujących próchnicę. Sprawdź, które produkty wzmacniają zęby, a które im szkodzą i ułóż własną dietę dla zdrowych zębów!
Sprzymierzeńcy zdrowych zębów
Wapń – jeżeli zależy ci na tym, aby zachować zdrowe zęby na wiele lat, ważną częścią twojej diety powinny być produkty nabiałowe takie jak mleko, śmietana, maślanka, kefir, ser twarogowy i żółty czy jogurt naturalny. Zawierają duże ilości wapnia, który stanowi główny materiał budulcowy zębów decydujący o ich twardości oraz prawidłowej strukturze. Ponadto ser żółty chroni przed próchnicą i zapaleniem dziąseł, podnosi bowiem pH płytki nazębnej poprzez zwiększenie produkcji śliny, a także zawiera wzmacniające szkliwo difosforany, które chronią zęby przed szkodliwym wpływem kwasów produkowanych przez bakterie obecne w jamie ustnej.
Niedobory wapnia mogą prowadzić do łamliwości, kruchości i próchnicy zębów, dlatego osoby uczulone na białko mleka krowiego powinny sięgnąć po suplementy diety uzupełniające poziom tego składnika mineralnego, bądź włączyć do jadłospisu alternatywne produkty bogate w wapń: przykładowo mleko kozie, bądź produkty roślinne takie jak fasola, migdały, rukola, szpinak czy szczypiorek.
Fosfor – podobnie jak wapń, fosfor jest składnikiem budulcowym zębów. Znajdziesz go w produktach takich jak ser żółty, orzechy, wątróbka, otręby pszenne czy soja. Należy przy tym pamiętać, że do wchłaniania wapnia i fosforu potrzebna jest witamina D, która reguluje gospodarkę wapniowo-fosforanową.
Witamina D – nie tylko wspiera wchłanianie wapnia i fosforu oraz reguluje gospodarkę wapniowo – fosforanową, ale także odpowiada za prawidłową mineralizację szkliwa zębów – posiada zatem kluczowe znaczenie dla twardości uzębienia. Jeżeli zależy ci na solidnych i zdrowych zębach, koniecznie włącz do swojej diety produkty bogate w witaminę D, czyli przede wszystkim tłuste ryby takie jak makrela, łosoś, tuńczyk, halibut, a także masło, jajka oraz tran.
Witamina C – zdrowe uzębienie to także zdrowe dziąsła, a nic tak dobrze nie wpływa na ich kondycję jak witamina C, która skutecznie wzmacnia naczynia krwionośne. Spożywając warzywa i owoce takie jak truskawki, pomarańcze, grejpfruty, kiwi, pomidory, owoce dzikiej róży, czerwona papryka, nać pietruszki, kapusta czy kalarepa łatwo zapobiegniesz krwawieniu dziąseł oraz odsłanianiu się szyjek zębowych.
Witamina A – dietę dla zdrowych zębów warto również wzbogacić w produkty bogate w witaminę A takie jak marchew, szpinak, żółty ser, wątróbka, jajka oraz ryby. Witamina A skutecznie usuwa bakterie z jamy ustnej, a także przeciwdziała rozwojowi próchnicy. Warto włączyć ją na stałe do jadłospisu, ponieważ dostarczana do organizmu regularnie, wzmacnia dziąsła i poprawia stan błony śluzowej.
Dietę dla zdrowych zębów warto ponadto uzupełnić o brokuły, które poza sporymi ilościami wapnia zawierają też koenzym Q10 chroniący przed groźną chorobą uzębienia, jaką jest paradontoza.
Rzucie surowej marchwi ma zbawienny wpływ na uzębienie – doskonale oczyszcza przestrzenie międzyzębowe z resztek pokarmowych, zwiększa wydzielanie śliny, która eliminuje szkodliwe bakterie obecne w jamie ustnej, mineralizuje zęby oraz wzmacnia dziąsła.
Z kolei truskawki umożliwiają naturalne wybielanie zębów ze względu na zawarty w nich kwas jabłkowy stosowany powszechnie w pastach wybielających. Co więcej, pyszne owoce zapobiegają odkładaniu się kamienia na zębach oraz łagodzą stany zapalne w jamie ustnej.
Układając swoją dietę dla zdrowych zębów, weź pod uwagę również dobroczynne właściwości zielonej herbaty. Popularny napój zawiera spore ilości fluoru – popularnego składnika past do zębów, który chroni przed próchnicą, a także skutecznie wzmacnia szkliwo zębów oraz zębinę. Zielona herbata słynie ponadto z substancji o właściwościach przeciwbakteryjnych zwanych polifenolami. Dzięki nim tworzenie się płytki nazębnej powodującej próchnicę będzie o wiele trudniejsze.
Wrogowie zdrowych zębów
Cukier – nawet dzieci wiedzą, że cukier oraz produkty zawierające duże ilości cukru szkodzą zębom. Z jednej strony stanowią idealną pożywkę dla bakterii obecnych w jamie ustnej, które wytwarzają kwasy i wywołują próchnicę, z drugiej natomiast obniżają poziom pH w ustach, prowadząc do demineralizacji szkliwa. Najbardziej szkodliwe są takie artykuły spożywcze jak cukierki, chipsy, toffi, czekolada czy suszone owoce, gdyż oblepiają zęby, narażając je na długotrwałe działanie kwasów i cukrów. Duże ilości cukru zawierają ponadto napoje gazowane, które dodatkowo posiadają w swoim składzie kwas fosforowy i cytrynowy szkodliwie wpływające na szkliwo zębów. Spożywając zbyt często produkty tego typu, narażamy się na rozwój próchnicy.
Owoce cytrusowe – choć zawierają duże ilości witaminy C, posiadają również kwas cytrynowy, który negatywnie wpływa na szkliwo zębów. Istnieje na to prosta porada – spożywając pomarańcze, grejpfruty, limonki czy cytryny należy pamiętać o przepłukaniu ust. W ten sposób usuniemy z ich powierzchni szkodliwy kwas.
Węglowodany – produkty takie jak frytki, białe pieczywo czy chipsy bogate są w skrobię, która szybko zamienia się w cukry i atakuje zęby. Ich szkodliwość wynika ponadto z faktu, że łatwo pozostają między zębami, narażając je na długotrwały kontakt ze szkodliwymi substancjami.
Kawa oraz wino – kawa zawiera taninę – substancję niszczącą szkliwo i tworzącą na powierzchni zębów plamy o brązowym zabarwieniu. Plamy na zębach mogą także powstać u osób zbyt często raczących się winem (zarówno czerwonym, jak i białym) – trunki tego typu zawierają bowiem kwasy atakujące szkliwo zębów.
