Ten drobny i na pozór nieistotny element wyglądu natychmiast rzuca się w oczy, zwłaszcza, jeżeli nosi ślady niedbalstwa i wyniszczenia. A wyniszczyć paznokcie może praktycznie wszystko – ciężka praca, uboga w witaminy dieta, kontakt z detergentami, czy nawet zmienna temperatura. Pod wpływem tych lub innych czynników stają się łamliwe i kruche, na ich powierzchni wykwitają przebarwienia i białe plamki, często też dochodzi do rozdwajania się płytki. Niektóre kobiety posiadają paznokcie łamliwe z natury. Bywa też, że rogowe osłony wymagają odnowy po okresie zimowym. Bez względu na przyczynę, osłabione paznokcie można w pełni zregenerować, i to bardzo szybko – niekiedy do tego celu wystarczają zaledwie dwa tygodnie.
Dlaczego paznokcie stają się kruche, łamliwe i rozdwojone?
Paznokcie, choć stanowią zaledwie drobny szczegół wyglądu człowieka, stanowią bogate źródło informacji na jego temat. Gdy zauważamy u kogoś długie, poszarpane i pożółkłe pazury, automatycznie szufladkujemy go jako osobę niechlujną, zaniedbaną i niegodną zaufania. Jednak kiepski stan paznokci ujawnia znacznie więcej, niż tylko złe lub dobre podejście do higieny. Te połyskliwe wytwory naskórka potrafią odzwierciedlać choroby, zaburzenia oraz wszelkie niedobory znacznie lepiej, niż jakakolwiek inna część ciała. Jeżeli przyjmują wklęsły kształt (tzw. paznokcie łyżeczkowate), mogą świadczyć o anemii bądź problemach hormonalnych. Z kolei kształt pałeczkowaty (tzw. paznokcie dobosza) wskazuje na marskość wątroby, a także wady serca bądź płuc. Pustosząca organizm choroba często uwidacznia się w kolorze paznokci, które u zdrowych osób przyjmują barwę jasnoróżową. W przebiegu cukrzycy róż przechodzi w chorobliwą bladość; żółtaczka, grzybica bądź choroby wątroby manifestują swoją obecność, przyoblekając końcówki szponów w obrzydliwą żółć. Błękit z kolei może świadczyć o złym wchłanianiu miedzi bądź chorobie Wilsona, zaś ciemne, pionowe linie – o czerniaku. Niedobory krzemu w organizmie zazwyczaj dają o sobie znać za pośrednicwtem słabych i łamliwych paznokci, dlatego gdy zauważymy pogorszenie ich kondycji, warto włączyć do diety produkty bogate w krzemionkę, przykładowo kaszę jaglaną.
Zanim dowiesz się, jak wzmocnić paznokcie, warto poznać ich budowę. Podobnie jak włosy, pazury stanowią wytwór naskórka składający się w głównej mierze z keratyny, która zawiera w sobie substancje takie jak cysteina, arginina, woda, lipidy oraz pierwiastki: wapń, fosfor i żelazo. Do najważniejszych elementów budowy paznokcia należy m.in. płytka, będąca jego najbardziej widoczną, zewnętrzną częścią, obłączek, czyli białawy półksiężyc widoczny u nasady, wały paznokcia, a więc warstwy skóry otaczające szpon i utrzymujące go w odpowiednim położeniu, a także łożysko, będące tkanką położoną bezpośrednio pod płytką, którego głównym zadaniem jest dostarczanie składników odżywczych. Niesłychanie ważną rolę pełni ponadto obrąbek naskórkowy, czyli cienka tkanka porastająca paznokieć – zapobiega ona przedostawaniu się bakterii i zanieczyszczeń do wnętrza organizmu.
Zadbane paznokcie z całą pewnością wpływają na atrakcyjność zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Funkcje, jakie pełnią w organizmie, nie mają jednak wiele wspólnego z wyglądem – głównym ich zadaniem jest bowiem ochrona ostatniego członu palców przed urazami mechanicznymi. Służą ponadto do obrony; choć wraz z postępem cywilizacji zdołaliśmy wytworzyć skuteczniejsze narzędzia do zwalczania intruzów, szpony nadal możemy wykorzystać jako broń, zwłaszcza gdy nie mamy pod ręką niczego ostrego lub ciężkiego. Jak więc widać, paznokcie są permanentnie wystawione na działanie szkodliwych zewnętrznych czynników, w tym również mechanicznych uszkodzeń. Grożą im jednak nie tylko obtłuczenia, skaleczenia i deformacje; ze względu na delikatną budowę, źle znoszą nawet zmienną temperaturę. Co więcej, szybko ulegają wyniszczeniu pod wpływem kontaku z silnymi detergentami obecnymi w chemii gospodarczej, zaszkodzić mogą im też zbyt częste malowanie, nieumiejętna aplikacja lakieru hybrydowego, czy nawet zabieg manicure wykonany pilnikiem o zbyt dużej ziarnistości. Źle znoszą częste stosowanie zmywaczy do paznokci zawierających aceton, używanie lakierów na bazie formaldehydu, czy preparatów o nieznanym składzie chemicznym, takich jak przykładowo klej do tipsów. Płytki łatwo rozdwajają się i łamią, jeżeli nieprawidłowo aplikujesz i zdejmujesz paznokcie żelowe – dochodzi wówczas do rozdzielania się warstw ochronnego pancerzyka. Do rozdwajania paznokci możesz też łatwo doprowadzić, używając do ich obcinania cążków. Choć paznokcie składają się z wielu warstw keratyny – białka odpornego na urazy mechaniczne i chemiczne, to długotrwały kontakt ze szkodliwymi czynnikami prędzej czy później doprowadzi do ich zniszczenia, osłabienia i łamliwości. Jednym z największych wrogów pięknych, zadbanych pazurków są z pewnością papierosy – palacze z reguły posiadają pożółkłe i łamliwe szpony. Nie sposób również nie wspomnieć o częstym problemie, jakim jest obgryzanie paznokci – nawyk ten przeważnie rozpoczyna się już w okresie dziecięcym i związany jest z dużym lękiem i stresem. Przywara ta ma niestety zgubny wpływ na kondycję pazurków – stają się osłabione, a na skutek trwałego uszkodzenia łożyska – zniekształcone.
Jeżeli lista wydaje ci się zbyt długa wiedz, że to nadal nie wszystko. Dotychczas przedstawiliśmy jedynie zewnętrzne czynniki wpływające na stan paznokci. Równie szkodliwe, a może nawet bardziej destrukcyjne są czynniki wewnętrzne, do których należą choroby ogólnoustrojowe, niedobory wynikające z nieprawidłowo zbilansowanej diety, a także zakażenia bakteryjne i wirusowe. Przykładowo niedobór witamin może powodować wrastanie paznokci oraz zmiany strukturalne płytki paznokciowej, zwane fachowo bruzdowaniem.
Tak naprawdę czynników negatywnie wpływających na stan paznokci jest tak wiele, że nie sposób ich uniknąć, nawet jeżeli wykonujemy zwyczajne, codzienne czynności w domu, pracy bądź na uczelni. Bardzo istotne jest zatem aby wiedzieć, jak dbać o paznokcie, jak je prawidłowo pielęgnować, a w przypadku paznokci mocno zniszczonych – jak je szybko zregenerować i przywrócić im dawną świetność.
Jak zregenerować paznokcie?
Szybka regeneracja paznokci nie powinna zająć ci więcej niż dwa tygodnie, pamiętaj jednak, aby zasady pielęgnacji stosowane w czasie odnowy zachować na dłużej, regularne dbanie o pazurki sprawi bowiem, że nie powtórzy się potrzeba ich odbudowy.
Pierwszą i podstawową rzeczą, jaką powinnaś uczynić dla swoich wyniszczonych paznokci, jest usunięcie starego manicure. W najbliższych dniach daj odpocząć keratynowej płytce od wszelkich drażniących, chemicznych substancji, które mogłyby doprowadzić do jej nadmiernego wysuszenia; do zmycia lakieru wykorzystaj więc zmywacz pozbawiony acetonu, składnik ten bowiem ma fatalny wpływ na stan pazurków. Zmywacze bezacetonowe nie tylko nie wysuszają, ale ze względu na zawartość witamin i składników nawilżających, czynią paznokcie lepiej nawodnionymi. Mimo wszystko, każde usuwanie lakieru powinna wieńczyć kąpiel w oliwie z oliwek bądź w oleju kokosowym. Nie ograniczaj się jednak do wmasowywania oleistej substancji w paznokcie – przyległe skórki również wymagają pielęgnacji i nawilżenia.
Odbudowa paznokci przebiegnie sprawniej i zakończy się lepszymi efektami, jeżeli przytniesz pazurki. Praktyka ta jest szczególnie wskazana w momencie, gdy borykasz się z rozdwojoną płytką paznokcia. W czasie trwania regeneracji pamiętaj, aby czynności takie jak szorowanie wanny bądź garnków wykonywać przy użyciu rękawiczek. Kontakt z wodą i silnymi środkami chemicznymi niezwykle wyniszcza i wysusza paznokcie, a także skórę dłoni, dlatego powyższą zasadę najlepiej włączyć na stałe do swojego katalogu zwyczajów. Jeżeli już doszło do długotrwałego moczenia rąk, koniecznie wetrzyj w nie krem zawierający alantoinę bądź glicerynę – substancje silnie nawilżające.
Jak już wcześniej wspominaliśmy, zwykły manicure może doprowadzić do rozdwajania się paznokci, jeżeli wykonywany będzie pilnikiem o zbyt dużej gradacji; z tego względu warto zastąpić go na stałe pilnikiem szklanym bądź papierowym o drobnej ziarnistości, pamiętając jednak o jego regularnej dezynfekcji oraz wymianie, gdy ulegnie zużyciu. Nie bez znaczenia jest ponadto technika wykonywania manicure – znacznie bezpieczniejsze jest piłowanie pazurków wyłącznie w jedną stronę.
Regeneracja paznokci powinna być okresem wolnym od wszelkich kolorowych lakierów. Gdy już trochę odżyją i nabiorą blasku, możesz powrócić do starych zwyczajów, jednak z pewnymi zastrzeżeniami. Przede wszystkim, przed nałożeniem lakieru warto pomalować paznokcie odżywką. Po drugie, staraj się wybierać wyłącznie takie lakiery, które pozbawione są szkodliwych substancji typu toluen czy formaldehyd. Ważną zasadą jest też, aby nie zmieniać lakieru zbyt często – większość z nich może bez przeszkód przetrwać na paznokciach nawet do pięciu dni. Korzystaj więc z tego faktu, ograniczając używanie zmywaczy do minimum – twoje pazurki odwdzięczą ci się świetną kondycją.
Regeneracja płytki paznokcia trwa minimum dwa tygodnie; w tym czasie intensywnie ją nawilżaj oraz natłuszczaj, a ponadto koniecznie zamień lakier na specjalną odżywkę regenerującą. Jej skład powinien zawierać substancje utwardzające keratynę – podstawowy budulec płytki paznokciowej. Ponadto powinny wnikać między komórki płytki uzupełniając jej ubytki, a także działać niczym wzmacniające spoiwo. Niektóre preparaty tego typu bazują na formaldehydzie, który poza wzmacnianiem zapewnia dodatkowo ochronę przed mikroorganizmami, zapobiegając rozwojowi takich chorób jak przykładowo grzybica, liszaj płaski, rogowacenie podpaznokciowe, czy też bakteryjne nadkażenie płytki paznokciowej.
Odżywki występują pod różnymi postaciami – lakierów, oliwek, kremów, maseczek czy też żeli. Ich głównym zadaniem jest nawilżenie paznokci oraz skórek, ale też odżywienie ich, dlatego warto wybierać odżywki typu bomba witaminowa bądź olejki na bazie słonecznika, winogrona, oliwy czy migdałów. Regeneracja paznokci wymaga także aplikacji specjalnego serum, które odbudowuje i wzmacnia zniszczone pazurki, a także chroni je i kompleksowo pielęgnuje, wraz z przylegającym do nich naskórkiem. Dobre regenerum do paznokci powinno zawierać olejek rycynowy i migdałowy, a także olej z kiełków pszenicy – składniki zapewniające silną regenerację i wzmocnienie. Obecność w składzie oliwy z oliwek pomoże dodatkowo uporać się z problemem łamliwości, ekstrakt z cytryny natomiast zapewni rozjaśnienie przebarwień dzięki wysokiej zawartości witaminy C. Zarówno w przypadku odżywek, jak i serów, kluczową kwestią jest regularne stosowanie, oba rodzaje kosmetyków nie dają bowiem natychmiastowych efektów.
Regeneracja płytki paznokcia nie musi odbywać się jedynie od zewnątrz – odpowiednia suplementacja zawierająca kluczowe witaminy i mikroelementy oraz zbilansowana dieta bogata w niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe i białka jest równie ważna co nawilżanie, wzmacnianie i ochrona paznokci przy pomocy odżywek i serów. W diecie szczególnie zadbaj o odpowiednią podaż produktów zawierających kolagen, który wzmacnia i przyśpiesza wzrost paznokci. Niezbędne dla zdrowia pazurków pierwiastki takie jak cynk, krzem, magnez, siarka czy żelazo uzupełnisz, dodając do codziennego jadłospisu płatki owsiane, orzechy, wątróbkę, sery oraz pomidory; z kolei nasycone kwasy tłuszczowe odnajdziesz w rybach i tranie. Niezwykle korzystne dla zdrowia paznokci są witaminy z grupy B, a także witaminy A, C oraz E. Witamina A na przykład odpowiada za regenerację komórek oraz przeciwdziała łamaniu się paznokci. Jej najlepszym źródłem są warzywa i owoce czerwonego i pomarańczowego koloru – pomidory, marchew, dynia, pomarańcze oraz wiśnie. Witamina C z kolei poprawia mikrokrążenie, a więc zwiększa odżywienie paznokci. Co więcej działa przeciwzapalnie, chroniąc pazurki przed niepożądanymi infekcjami. Warto więc włączyć do diety takie pełnowartościowe produkty jak owoce cytrusowe, czarna porzeczka, pietruszka, dzika róża czy acerola. Podobnym działaniem odznacza się witamina E, która dodatkowo wpływa na poprawę nawilżenia naskórka – znajdziesz ją głównie w olejach roślinnych – rzepakowym bądź słonecznikowym. Najwięcej korzyści dla odbudowy paznokci oferują jednak witaminy z grupy B, zwłaszcza zaś witamina B7 lub inaczej mówiąc, biotyna – składnik ten nie tylko wzmacnia płytkę, ale również zwiększa jej twardość i odporność na łamanie. Znajdziesz ją w szpinaku, sałacie, serach i tranie.
Jak wzmocnić paznokcie – domowe sposoby
W niektórych przypadkach odbudowę paznokci można przeprowadzić przy użyciu produktów dostępnych w praktycznie każdym gospodarstwie domowym. Jeżeli twoje paznokcie są mocno zniszczone, kruche i rozdwojone, potraktuj je raczej jako dodatek do odżywek. W mniej dyrastycznych przypadkach powinny z powodzeniem zastąpić drogeryjne preparaty.
Najpopularniejszym domowym sposobem na szybką regenerację paznokci jest kąpiel w rozgrzanej oliwie z oliwek, do której można dodać odrobinę soku z cytryny – tak sporządzona mieszanka stanowi bogate źródło witamin A, C i E. Zabieg powinien trwać około 10 minut, po jego zakończeniu wskazane jest nałożenie na noc bawełnianych rękawiczek. Powtarzaj go 1-2 razy w tygodniu.
Doskonałą miksturą przeciwdziałającą kruchości, łamliwości i rozdwajaniu paznokci jest wzmacniające serum na bazie olejku migdałowego, rozmarynowego, grepfrutowego i cytrynowego – prawdziwa bomba witaminowa.
Możesz również wypróbować krem z czosnku i olejku arganowego, dzięki któremu odbudowa paznokci stanie się znacznie prostsza. Wystarczy połączyć starty ząbek czosnku z olejkiem arganowym i otrzymaną mieszankę wetrzeć w paznokcie. Na kondycję pazurków doskonale działają ponadto napar ze skrzypu, olejek rycynowy, czy siemię lniane.