Przede wszystkim stanowi barierę ochronną przed szkodliwym wpływem środowiska i drobnoustrojami chorobotwórczymi, a także broni nas przed promieniowaniem słonecznym, urazami mechanicznymi i niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi. Skóra to skomplikowany system przekazujący informacje ze świata zewnętrznego do organizmu i utrzymujący ciało w stałej temperaturze – dlatego warto o nią dbać każdego dnia.
Zdrowa skóra
Skóra człowieka odznacza się nadzwyczajną wytrzymałością na wiele szkodliwych czynników, takich jak stres, kontakt ze sztucznymi tworzywami i chemikaliami, niewłaściwa dieta, dym papierosowy, promieniowanie słoneczne czy ekstremalne warunki pogodowe, w tym upał i mróz. Nie oznacza to jednak, że nie trzeba o nią dbać, gdyż brak wsparcia z naszej strony prędzej czy później doprowadzi do osłabienia naturalnej warstwy ochronnej, czyli płaszcza wodno-lipidowego, a to z kolei skutkować będzie częstszymi infekcjami, szybszym starzeniem się, a nawet poważnymi chorobami skóry. Cielesna powłoka doskonale odzwierciedla stan naszego zdrowia oraz to, jak o siebie dbamy. Dlatego osoby prowadzące niezdrowy tryb życia pełen stresu, pośpiechu, niezdrowego jedzenia i dymu papierosowego zazwyczaj wyglądają znacznie starzej, niż wskazywałby na to ich wiek; ich skóra często bywa obwisła, sucha, pozbawiona blasku, pokryta wypryskami i innymi niedoskonałościami. Pozbycie się złych nawyków żywieniowych i unikanie stresu z pewnością wyjdzie każdemu na dobre, jednak wpływ na naszą powierzchowność mają również inne czynniki, takie jak chociażby promieniowanie UV, którego nie jesteśmy w stanie całkowicie wyeliminować, niezależne od nas warunki atmosferyczne czy nawet sam czas. Ten największy organ ludzkiego ciała potrafi znieść bardzo wiele, zachować elastyczność i odporność pomimo wielu lat funkcjonowania w niekorzystnym otoczeniu, ale nawet tak wspaniały mechanizm natury ma swoje ograniczenia i słabsze strony. Ze wzgędu na to skóra wymaga odpowiedniej pielęgnacji i sporej dozy uwagi z naszej strony, aby jak najdłużej olśniewała urodą, młodością i blaskiem oraz spełniała swoje niesłychanie ważne funkcje, takie jak ochrona narządów wewnętrznych i tkanek, regulacja temperatury całego ciała czy dostarczanie informacji do mózgu na temat otoczenia. Zanim jednak poznasz najskuteczniejsze sposoby na regenerację skóry, warto abyś zrozumiała, jak jest zbudowany ten niezwykły narząd oraz jakie mechanizmy zachodzą w jego wnętrzu.
Budowa skóry
Skóra uznawana jest za największy organ w ciele człowieka – jej powierzchnia liczy sobie średnio od 1,5 do 2 metrów kwadratowych i stanowi około 15% masy całego ciała. Składa się z dwóch głównych warstw – skóry właściwej oraz naskórka, które z kolei zbudowane są z wielu różnych powłok, pełniących odrębne funkcje. Naskórek stanowi wierzchnią warstwę skóry, odpowiedzialną za jej regenerację. To właśnie w nim znajduje się warstwa podstawna odpowiedzialna za powstawanie nowych komórek oraz warstwa kolczysta, która produkuje mieszaninę lipidów chroniącą przed nadmiernym parowaniem wody z powierzchni skóry, dzięki czemu pozostaje na długo nawilżona. Nowe komórki powstają bezustannie; wędrują w kierunku zewnętrznych warstw, aby zastąpić stare i obumarłe cząstki skóry, a następnie same po pewnym czasie obumierają i podlegają samoczynnemu złuszczeniu, ustępując miejsca nowym partiom – ten niesamowity proces to właśnie proces regeneracji, który u młodych osób trwa zaledwie dwa tygodnie w przypadku skóry twarzy oraz w granicach miesiąca w odniesieniu do całego ciała. Niestety wraz z wiekiem mechanizm ten ulega znacznemu spowolnieniu, czego skutkiem jest postępujące starzenie się – powłoka skórna zaczyna być coraz bardziej wiotka, traci dawną sprężystość i jędrność, zaś zmarszczki ulegają widocznemu pogłębieniu. Efektów upływu czasu nie da się co prawda całkowicie zatrzymać, jednak odpowiednia pielęgnacja oraz stosowanie pewnych sprawdzonych sposobów spowoduje, że twoja skóra będzie regenerować się szybciej i na dłużej zachowa młodzieńczy wygląd i blask.
Regeneracja skóry
Wraz z upływem lat skóra stopniowo traci swoje zdolności regeneracyjne, jednak głównym winowajcą w tym procesie nie jest sam czas, a przede wszystkim słońce, którego szkodliwe promieniowanie UV znacząco osłabia produkcję kolagenu odpowiedzialnego za jędrność oraz elastyczność powłoki cielesnej. Promienie słoneczne utrudniają pracę fibroblastom, czyli komórkom odpowiedzialnym w dużej mierze za syntezę kolagenu, elastyny i kwasu hialuronowego, a ponadto czynią skórę cieńszą i bardziej podatną na działanie czynników zewnętrznych. Jako, że słońce odpowiedzialne jest w około 80 procentach za starzenie się naszej skóry, pierwsza porada, jaką powinna usłyszeć każda osoba pragnąca zachować na długo młody i promienny wygląd, powinna brzmieć: "ograniczaj ekspozycję na słońce do minimum". Jeżeli jednak unikanie szkodliwych promieni nie wchodzi w rachubę, koniecznym krokiem jest zastosowanie odpowiednio dobranych filtrów słonecznych – nie tylko pomogą spowolnić nieuniknione procesy starzenia, ale również zapobiegną wysuszeniu oraz odwodnieniu.
Odwiecznym wrogiem zdrowej skóry są też różnego rodzaju zanieczyszczenia środowiska, które sprzyjają powstawaniu wolnych rodników na jej powierzchni, a w efekcie do wyniszczania komórek zlokalizowanych w jej obrębie. Jako, że zanieczyszczeń nie da się całkowicie uniknąć, ponieważ obecne są praktycznie wszędzie, nawet w powietrzu, jedynym wyjściem z sytuacji jest stosowanie kosmetyków zawierających silne przeciwutleniacze, takiej jak przykładowo witamina C lub E. Niszcząc wolne rodniki, przyczyniają się do wzmocnienia bariery ochronnej skóry, a ponadto potęgują działanie ochrony przeciwsłonecznej i stymulują syntezę kolagenu, czyniąc naszą cielesną powłokę lepiej nawilżoną, wygładzoną, napiętą i znacznie bardziej promienną.
Powyższe porady stanowią niezbędną profilaktykę, która gwarantuje zachowanie na długo młodzieńczego wyglądu; stosując się do nich, potrzeby regeneracyjne twojej skóry będą niewielkie. Jeżeli jednak nie przejmowałaś się zbytnio w przeszłości nawilżaniem i ochroną przed UV, twoja cielesna powłoka z pewnością wymaga dogłębnej i skutecznej regeneracji, czyli zabiegów takich jak oczyszczanie, nawilżanie, złuszczanie i odżywianie. Aby cieszyć się zdrową skórą nie musisz wydawać góry pieniędzy na drogie kosmetyki, istnieją bowiem sprawdzone domowe sposoby i przepisy, dzięki którym sporządzisz odpowiednie preparaty korzystając ze składników dostępnych w większości gospodarstw domowych. Najlepiej zacząć od złuszczenia obumarłego naskórka, czyli zastosowania peelingu – nie tylko pozwoli to skórze na odzyskanie dawnego blasku, ale również uczyni ją gładką i bardziej podatną na wchłanianie wszelkich składników odżywczych niezbędnych do prawidłowej regeneracji. Domowy peeling można stosować 1-2 razy w tygodniu, zaś przygotowanie go jest dziecinnie proste: wystarczy zmieszać dwie duże łyżki białego lub brązowego cukru z olejkiem; cukier posiada bowiem właściwości złuszczające, olejek zaś doskonale ułatwia jego rozcieranie po skórze. Dla osób obdarzonych delikatną i skłonną do podrażnień powłoką cielesną polecane jest stosowanie soli zamiast cukru; właściwości odżywcze zawarte w tym składniku dodatkowo wygładzają i ujędrniają naskórek. Peeling rozjaśniający skórę można natomiast uzyskać łącząc płatki owsiane z mlekiem i odczekując od 3 do 5 minut. Należy jednak pamiętać o tym, że domowy peeling działa jedynie na naskórek, dlatego nie wpływa znacząco na zmarszczki czy zaskórniki. Dla bardziej wymagających najlepszym rozwiązaniem będzie udanie się raz na jakiś czas do gabinetu kosmetycznego w celu wykonania profesjonalnego zabiegu. Silne peelingi na bazie kwasów takich jak kwas glikolowy, migdałowy, kojowy lub azelainowy mocno pobudzają skórę do produkcji nowych komórek, wygładzają zmarszczki oraz wyrównują koloryt.
Peeling jest zabiegiem wykonywanym co pewien czas, skuteczna regeneracja skóry wymaga natomiast codziennego jej odżywiania i nawilżania, które należy poprzedzić dokładnym oczyszczaniem. Służą do tego toniki, które m.in. usuwają nadmiar zanieczyszczeń i sebum, zmniejszają pory, przywracają prawidłowe pH, a ponadto utrudniają grzybom i bakteriom rozwijanie się na powierzchni skóry. Tonik musi być dostosowany do rodzaju cery; dla dojrzałej najlepszym rozwiązaniem będzie preparat na bazie pietruszki, który niweluje drobne zmarszczki – do jego skomponowania wystarczy posiekane warzywo zalać zimną, przegotowaną wodą i odczekać 12 godzin, a po upływie tego czasu odcedzić i przelać wodę do butelki – gotowe! Osoby obdarzone skórą tłustą, mieszaną bądź trądzikową powinny wypróbować tonik z liści laurowych, którego przygotowanie polega na zalaniu wrzątkiem trzech suszonych liści laurowych – tak uzyskany środek należy przechowywać w lodówce i zużyć przed upływem trzech dni. Dla skóry wymagającej odżywienia przeznaczone są natomiast toniki ryżowe. Przepis: zalewamy gorącą, przegotowaną wodą garść ryżu i pozostawiamy na parę godzin pod szczelnym przykryciem. Podobnie jak w przypadku liści laurowych, tonik z ryżu należy przechowywać w lodówce, nie dłużej niż trzy dni.
Po oczyszczeniu skóry przychodzi czas na właściwe jej odżywienie, a także nawilżenie. Doskonałym sposobem na dostarczenie naszej cielesnej powłoce niezbędnych składników odżywczych jest zastosowanie maseczki z awokado. Jej przygotowanie jest bardzo proste – wystarczy połówkę obranego owocu rozgnieść na miazgę i zmiksować z łyżeczką słodkiej śmietany. Tak powstałą masę należy nałożyć na twarz na 20 minut, a po upływie tego czasu spłukać ciepłą wodą. Wśród kosmetyków odżywczych największą skutecznością odznaczają się natomiast kremy i balsamy zawierające masło Shea, masło kakaowe, oleje naturalne, witaminy A,C i E oraz żelazo, miedź, cynk i jod. Dla bardziej wymagających pań dobrym wyborem może okazać się profesjonalny zabieg zwany mezoterapią igłową, zwłaszcza połączony z nowoczesną metodą biorewitalizacji skóry, są to jednak sposoby dość kosztowne.
Bardzo ważną, o ile nie najważniejszą kwestią jest właściwe nawilżanie skóry – to właśnie dzięki odpowiedniemu nawodnieniu możemy przez długi czas cieszyć się młodym wyglądem. Naskórek każdego człowieka pokryty jest warstwą lipidową, która chroni przed nadmiernym parowaniem wody z głębi ciała. Dzięki temu zatrzymuje ciecz w organizmie, czyniąc skórę gładką, elastyczną oraz bardziej odporną na różne niekorzystne zewnętrzne czynniki. Nawilżanie ma na celu głównie wzmocnienie ochronnego płaszcza lipidowego, do czego najlepiej nadają się środki natłuszczające na bazie lanoliny, wazeliny bądź parafiny zwane emolientami; można je spotkać pod postacią kremów, maści, mydeł czy też olejków do kąpieli; tworzą na powierzchni skóry filtr, który wspomaga naturalną warstwę lipidową w ochronie przed nadmiernym parowaniem wody. Dobry krem do suchej skóry to np. Uriage Xemose albo Emolium.
Niezwykle istotne jest również nawilżanie skóry od wewnątrz, które polega głównie na dostarczaniu do organizmu odpowiedniej ilości wody, ale też na właściwej diecie. Wypijaj dziennie minimum 1,5 litra płynów, najlepiej wody mineralnej z dodatkiem cytryny, która stanowi doskonałe źródło witaminy C poprawiającej wygląd skóry. Ponadto zadbaj o dietę bogatą w witaminy z grupy B, które wspomagają produkcję kolagenu oraz kwasy omega-3 i omega-6 zatrzymujące wodę w komórkach organizmu. Znajdziesz je w produktach pełnoziarnistych, drożdżach, tłustych rybach, olejach, orzechach, oliwkach i awokado. Nie zapominaj też o owocach i warzywach, które stanowią podstawę nawodnienia organizmu.
Aby dodatkowo wesprzeć swoją powłokę cielesną od wewnątrz, można poza stosowaniem powyższych porad i metod łykać specjalne tabletki na skórę, które wspomagają m.in. wytwarzanie przez organizm kolagenu i keratyny odpowiedzialnych za elastyczność skóry. Dobre tabletki tego typu to np. preparat Solgar Włosy, Skóra, Paznokcie, dostępny również w ofercie naszej apteki internetowej.