Co to jest cholesterol?
Cholesterol to związek chemiczny niezbędny do życia. Bez niego nasz mózg nie mógłby prawidłowo funkcjonować, a produkcja wielu hormonów byłaby niemożliwa. Problemem jest natomiast podwyższony poziom cholesterolu we krwi, który stanowi najistotniejszy czynnik ryzyka miażdżycy, choroby wieńcowej, zawału mięśnia sercowego czy udaru mózgu.
We krwi cholesterol przenoszony jest w formie lipoprotein, wśród których wyróżniamy lipoproteiny o małej gęstości LDL, czyli tzw. zły cholesterol, a także lipoproteiny o dużej gęstości HDL, czyli tzw. dobry cholesterol. To właśnie nadmiar frakcji małej gęstości LDL prowadzi do tak poważnych komplikacji zdrowotnych, jak zawał serca czy udar, podczas gdy frakcja „dobrego” cholesterolu HDL wpływa ochronnie na naczynia krwionośne i usuwa z nich nadmiar cholesterolu. Aby zachować dobre zdrowie, wskazane jest zatem podwyższanie poziomu frakcji HDL cholesterolu, przy jednoczesnym obniżaniu poziomu frakcji LDL.
Kiedy warto zbadać poziom cholesterolu?
Ocenia się, że w Polsce hipercholesterolemia, czyli podwyższony poziom cholesterolu, dotyczy ponad 60% kobiet oraz ponad 70% mężczyzn, z czego większość nie zdaje sobie nawet sprawy, narażając swoje zdrowie, a nawet życie na niebezpieczeństwo. Skąd jednak dana osoba ma wiedzieć, czy powinna poznać swój profil lipidowy, czyli tzw. lipidogram?
Najważniejsze wskazania do wykonania lipidogramu obejmują:
- wiek powyżej 40 lat u mężczyzn,
- wiek powyżej 50 lat lub przebycie menopauzy u kobiet,
- otyłość, nadwaga,
- niska aktywność fizyczna,
- palenie papierosów,
- choroby takie jak nadciśnienie tętnicze, choroby układu sercowo-naczyniowego, choroby nerek, cukrzyca, choroby autoimmunologiczne, w tym m.in. reumatoidalne zapalenie stawów czy łuszczyca,
- przedwczesne przypadki chorób serca w rodzinie.
Wykonując lipidogram, warto wiedzieć, że nieprawidłowy poziom frakcji LDL cholesterolu to taki, który przekracza stężenie 115 mg/dl, natomiast patologiczny poziom cholesterolu całkowitego zaczyna się powyżej 190 mg/dl.
Jak obniżyć poziom cholesterolu domowymi sposobami?
Jeżeli poziom cholesterolu jest podniesiony nieznacznie, lekarz może – zamiast farmakoterapii – zlecić pacjentowi zmianę stylu życia. Badania pokazują, że najskuteczniejszym sposobem na podniesienie „dobrego” cholesterolu frakcji HDL oraz obniżenie poziomu trójglicerydów jest regularna aktywność fizyczna (minimum 30 minut dziennie). Ponadto zalecana jest zmiana diety, porzucenie nałogów takich jak palenie papierosów i picie alkoholu oraz redukcja masy ciała w przypadku osób otyłych lub z nadwagą – dobrą informacją jest fakt, że nawet nieznaczne obniżenie wagi bardzo pozytywnie wpływa na profil lipidowy, zmniejszając ryzyko groźnych chorób układu krążenia.
O ile aktywność fizyczna czy rzucenie nałogów to sprawa oczywista, tak dieta wymaga dłuższego omówienia. A więc, co należy jeść, a czego unikać, aby obniżyć poziom cholesterolu?
Produkty, które negatywnie wpływają na lipidogram:
- tłuste mięso oraz wędliny (np. kiełbasy, baleron, żeberka),
- produkty typu fast-food i inne bogate w tłuszcze trans,
- tłuszcze zwierzęce (ponieważ obfitują w nasycone kwasy tłuszczowe),
- niektóre tłuszcze roślinne, takie jak olej palmowy i kokosowy,
- pełnotłusty nabiał (np. pełnotłuste mleko, masło, jogurty, twarde margaryny, smalec),
- cukier,
- słodycze.
Produkty, które należy włączyć do diety na wysoki cholesterol:
- oliwa i olej rzepakowy, zwłaszcza tłoczone na zimno (jako główne źródło tłuszczu),
- surowe lub gotowane warzywa (zwłaszcza marchew, dynia),
- świeże lub mrożone owoce (zwłaszcza grejpfruty, porzeczki, jagody, a także gruszki i jabłka ze skórką),
- pełnoziarniste produkty zbożowe bogate w błonnik (np. płatki owsiane i jęczmienne),
- rośliny strączkowe (np. fasola, groch, soczewica),
- tłuste ryby morskie, które bogate są w kwasy tłuszczowe omega-3 obniżające poziom trójglicerydów, frakcji LDL cholesterolu oraz ciśnienie krwi (zwłaszcza sardynki, łososie, tuńczyki, węgorze, śledzie i makrele),
- chude mięso drobiowe,
- mleko i jogurty o niskiej zawartości tłuszczu (częściowo odtłuszczone),
- migdały i niesolone orzechy (włoskie, laskowe, ziemne, nerkowce, pekan, brazylijskie),
- awokado,
- siemię lniane,
- nasiona płesznika,
- pestki dyni.
Dieta na cholesterol powinna być uboga w produkty smażone. Zamiast tego preferowaną formą obróbki cieplnej jest gotowanie, pieczenie w piekarniku bez tłuszczu oraz duszenie. Cukier natomiast warto zastąpić bezkalorycznymi słodzikami.
Jak obniżyć poziom cholesterolu? Preparaty bez recepty
Walkę o prawidłowy lipidogram można skutecznie wspomóc przy pomocy leków i suplementów diety dostępnych bez recepty. Wśród nich na szczególną uwagę zasługują preparaty takie jak:
- monakolina K – najsilniejsza naturalna substancja na obniżenie stężenia cholesterolu, pozwalająca na redukcję jego poziomu nawet o 40 mg/dl; pozyskiwana jest z fermentowanego czerwonego ryżu i działa podobnie do statyn stosowanych w farmakoterapii,
- berberyna – naturalny związek obecny w niektórych roślinach; obniża poziom cholesterolu całkowitego, LDL i trójglicerydów, a podwyższa poziom cholesterolu frakcji HDL,
- resweratrol – polifenol roślinny działający silnie antyoksydacyjnie; reguluje cholesterol, a także działa przeciwzapalnie i przeciwnowotworowo,
- karczoch – zawiera cenny związek, cynarynę, który zmniejsza stężenie cholesterolu i trójglicerydów we krwi,
- spirulina – alga morska zawierająca bogactwo związków bioaktywnych i minerałów, dzięki czemu jest w stanie zredukować poziom „złego” cholesterolu LDL nawet o 10%,
- oleje rybie – stanowią bogate źródło zdrowych kwasów tłuszczowych DHA, EPA i LA, przyczyniając się do zmniejszenia stężenia trójglicerydów, cholesterolu całkowitego i LDL oraz do zwiększenia poziomu cholesterolu HDL.
Pamiętaj, że „domowe” sposoby obniżania cholesterolu przeznaczone są dla osób, których wyniki lipidogramu nie są na tyle wysokie, by konieczne było włączenie farmakoterapii, a także dla pacjentów przyjmujących leki na receptę w celu wspomożenia terapii. Jeżeli jesteś w grupie wysokiego ryzyka rozwoju chorób sercowo-naczyniowych nigdy nie stosuj powyższych metod jako formy zastępczej dla leczenia farmakologicznego!
CZYTAJ PODOBNE ARTYKUŁY :
10 produktów, które skutecznie obniżają cholesterol - . (aptekazawiszy.pl)
Wysoki cholesterol – przyczyny, objawy, sposoby na obniżenie - . (aptekazawiszy.pl)